Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 10-7 έως 16-7

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 10-7 έως 16-7
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 10 Ιουλίου

Πολύ νωρίς το πρωί της Τρίτης θα βρείτε την Αφροδίτη σε ευθεία γραμμή με τις Πλειάδες, από πάνω της, και τον Αλντεμπαράν, από κάτω της. Ο πλανήτης συνεχίζει να διασχίζει το βόρειο τμήμα των Υάδων τις επόμενες μέρες. Αν και η Αφροδίτη έφτασε σε μέγιστη αποχή από τον Ήλιο περισσότερο από ένα μήνα πριν, τώρα ανατέλλει νωρίτερα και ανεβαίνει ψηλότερα πριν την αυγή. Ξεπροβάλλει από τον ορίζοντα στις 3 πμ και φτάνει σε ύψος 20° στα ανατολικά μία ώρα πριν από την αρχή του λυκαυγούς. Με μέγεθος -4,1, είναι λαμπρότερη από οποιοδήποτε άλλο σημείο φωτός στον ουρανό.

 

Τρίτη , 11 Ιουλίου

Ο Δίας εμφανίζεται περίπου στο ένα τρίτο της απόστασης από τον ορίζοντα προς το ζενίθ στον νοτιοδυτικό ουρανό κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος αυτή την εβδομάδα και δύει πριν τη 1 πμ. Ο λαμπρός πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,0 και κυριαρχεί στον βραδινό ουρανό έως ότου εμφανιστεί η Σελήνη. Βρίσκεται περίπου 10° βορειοδυτικά από το λαμπρότερο αστέρι της Παρθένου, τον 1^ου μεγέθους Στάχυ. Ο δίσκος του Δία έχει γωνιακή διάμετρο 36″ και με ένα τηλεσκόπιο διακρίνονται πολλές λεπτομέρειες στην ατμόσφαιρά του.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:16 μμ.      

 

Τετάρτη, 12 Ιουλίου

Ο γνωστός σχηματισμός της «κατσαρόλας» βρίσκεται ψηλά στα βορειοδυτικά καθώς πέφτει το σκοτάδι αυτά τα βράδια του Ιουλίου. Ένα από τα ομορφότερα διπλά αστέρια του καλοκαιρινού ουρανού, ορατό με ένα ζευγάρι κιάλια, είναι στην καμπή της λαβής της «κατσαρόλας». Ο Μιζάρ λάμπει με 2^ο μέγεθος, έξι φορές λαμπρότερος από τον συνοδό του, 4^ου μεγέθους, τον Αλκόρ. Τα δύο αυτά αστέρια αποτελούν έναν οπτικό (και όχι φυσικό) διπλό αστέρα. Η παρατήρησή του με κιάλια είναι καταπληκτική. (Τα άτομα με καλή όραση συχνά μπορούν να ξεχωρίσουν το ζευγάρι χωρίς οπτική βοήθεια.) Ένα μικρό τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον ίδιο τον Μιζάρ ως διπλό αστέρι. Τα δύο αυτά αστέρια του Μιζάρ αποτελούν φυσικό διπλό σύστημα, δηλαδή περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο.

Η φωτογραφία της «κατσαρόλας» είναι του Δημήτρη Μάλλιαρη.

 

Πέμπτη, 13 Ιουλίου

Οι επόμενες νύχτες προσφέρουν μια υπέροχη ευκαιρία για να εντοπίσετε τον αστεροειδή 6 Ήβη μέσω ενός τηλεσκοπίου. Το αντικείμενο 9^ου μεγέθους βρίσκεται στον Οφιούχο και περνάει μόλις νότια από ένα ζευγάρι αστέρια 6^ου μεγέθους: SAO 141585 και SAO 141611. Αν σκιτσάρετε το αστρικό πεδίο απόψε και στη συνέχεια επιστρέψετε στην ίδια περιοχή αυτό το Σαββατοκύριακο,  θα πρέπει να είστε σε θέση να εντοπίσετε την κίνηση του αστεροειδούς σε σχέση με το αστρικό υπόβαθρο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:55 μετά τα μεσάνυχτα.      

Παρασκευή, 14 Ιουλίου

Η Αφροδίτη περνάει 3° βόρεια του 1^ου μεγέθους Αλντεμπαράν σήμερα τα ξημερώματα. Παρόλο που το αστέρι βρίσκεται ανάμεσα στα 15 πιο λαμπρά αστέρια σε ολόκληρο τον ουρανό, ο πλανήτης εμφανίζεται 100 φορές λαμπρότερος. Ο Αλντεμπαράν παριστάνει το κόκκινο μάτι του Ταύρου και αποτελεί τη μία άκρη του σχήματος V του σμήνους των Υάδων. Ο Αλντεμπαράν φαίνεται σαν ένα μέλος του σμήνους αυτού – στην πραγματικότητα, όμως, βρίσκεται στο μέσο της απόστασης των Υάδων από μας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:47 μμ.   

 

Σάββατο, 15 Ιουλίου

Η ουρά του Σκορπιού είναι χαμηλά στον νότο, όταν πέφτει το σκοτάδι. Το πόσο χαμηλά εξαρτάται από το πόσο βόρεια ή νότια ζείτε: όσο πιο νότια, τόσο ψηλότερα. Ψάξτε για τα δύο αστέρια κοντά στην ουρά. Αυτά είναι το λάμδα και το αμυδρότερο ύψιλον, γνωστά ως «μάτια της γάτας». Η ευθεία που τα ενώνει έχει ελαφριά κλίση ως προς το οριζόντιο επίπεδο. Η «γάτα» γέρνει το κεφάλι και κλείνει το μάτι.

Κυριακή, 16 Ιουλίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 10:27 μμ. Θα δείτε το φεγγάρι μετά την ανατολή του στη 1 πμ.

Ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος της Γης ορίζει τα σύνορα μεταξύ των σχετικά δυσδιάκριτων αστερισμών, των Ιχθύων και του Κήτους.

Για τους περισσότερους ερασιτέχνες, η Κασσιόπη είναι ο δεύτερος πιο εύκολα αναγνωρίσιμος αστερισμός στο ουρανό του βορείου ημισφαιρίου. Κοιτάξτε για το γνωστό σχήμα “W”, που αναρριχάται σιγά-σιγά στον βορειανατολικό ουρανό αφού έχει βραδιάσει. Η Κασσιόπη μοιάζει σε λαμπρότητα με την γνωστή κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου αλλά έχει μικρότερο μήκος. Το αστέρι στο πιο δεξιό άκρο του σχήματος W ονομάζεται, Caph που στα Αραβικά σημαίνει «βαμμένο χέρι».

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:26 μμ.      

 

Είναι αυτή η καλύτερη φωτογραφία του Δία που έχει ληφθεί ποτέ από τη Γη; Η ίδια ομάδα  στο αστεροσκοπείο Pic du Midi φωτογράφησε τον Δία και τον Κρόνο στις 11 Ιουνίου, μήνες μετά την αντίθεση του γίγαντα πλανήτη. Το ότι πέρασε από την αντίθεση φαίνεται στη φωτογραφία  από την ελαφριά σκιά στα αριστερά.

Το διαστημόπλοιο Juno της NASA περνάει πάνω από τη μεγάλη ερυθρά κηλίδα του Δία στις 10 Ιουλίου, σε απόσταση 9.000 χιλιομέτρων. Αυτή η τόσο κοντινή προσέγγιση αναμένεται να δώσει τις πιο λεπτομερείς εικόνες της ερυθράς κηλίδας του Δία. Δείτε μία υπέρυθρη φωτογραφία και περισσότερες εικόνες εδώ.  

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι πολύ χαμηλά στα δυτικά-βορειοδυτικά περίπου μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα.

 Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,2) λάμπει στα ανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Αλντεμπαράν, αρκετά πιο αμυδρός, βρίσκεται περίπου 5 μοίρες κάτω από την Αφροδίτη στην αρχή της εβδομάδας, και στα δεξιά της προς το τέλος της εβδομάδας.

Ο Άρης έχει χαθεί στο φως του Ήλιου.

Ο Δίας (μέγεθος -2,0, στην Παρθένο) λάμπει ψηλά στα νοτιοδυτικά το βράδυ. Ο δίσκος του πλανήτη έχει διάμετρο 36″. Ο Στάχυς, με χρώμα γαλάζιο, είναι 10° αριστερά του.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,1, στον νότιο Οφιούχο), με κίτρινο χρώμα, φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στον νότο μετά τα μεσάνυχτα. Ο πιο κόκκινος Αντάρης (μέγεθος +1) σπινθηρίζει ζωηρά περίπου 14 μοίρες δεξιά του Κρόνου.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,9, στους Ιχθύες) είναι στα νοτιοανατολικά πριν το φως του λυκαυγούς.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι επίσης στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές.

Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.