Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 14-3 έως και 20-3

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 14-3 έως και 20-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 14 Μαρτίου

Αρχίζοντας από απόψε, ο Ουρανός θα περνάει τις επόμενες ημέρες σε απόσταση περίπου 18′ από ένα κόκκινο γιγάντιο αστέρι 7^ου μεγέθους. Οι δύο βρίσκονται στον Κριό και είναι ορατοί όλο το βράδυ, λίγο πριν τα μεσάνυχτα.

Για να βρείτε το ζευγάρι, κοιτάξτε περίπου 11° νοτιοανατολικά του Χαμάλ, το λαμπρότερο αστέρι του Κριού. Είναι στην πραγματικότητα λίγο πιο κοντά στο μ του Κήτους που βρίσκεται λίγο περισσότερο από 5° νότια-νοτιοανατολικά του πλανήτη. Απόψε, το αστέρι αυτό (καταχωρημένο ως HIP 12349) είναι λίγο πάνω από 18′ ανατολικά-νοτιοανατολικά του Ουρανού. Από βράδυ σε βράδυ, παρακολουθήστε τον Ουρανό να «γλιστρά» βόρεια του άστρου, πηγαίνοντας προς τα ανατολικά.

Με κιάλια ή τηλεσκόπιο θα δείτε τον μπλε-γκρι δίσκο του Ουρανού, ο οποίος εκτείνεται μόλις 3″ στον ουρανό. Αυτό συμβαίνει επειδή αυτός ο πλανήτης, δεύτερος στην τελευταία σειρά του ηλιακού μας συστήματος, είναι τώρα σχεδόν 3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη.

Τρίτη,  15 Μαρτίου

Χρησιμοποιήστε κιάλια για να εντοπίσετε το η του Λέοντα, μεγέθους 3,5, πολύ κοντά στη Σελήνη (σχεδόν στη φάση της πανσελήνου). Πιο κάτω βρίσκεται το πιο λαμπρό αστέρι του αστερισμού, ο Βασιλίσκος.

Τετάρτη, 16 Μαρτίου

Είτε σηκωθείτε νωρίς είτε αργά σήμερα, υπάρχει ένας δελεαστικός στόχος στο βορρά: το μεταβλητό αστέρι δέλτα (δ) του Κηφέα, του «βασιλιά». Αυτό το φωτεινό άστρο βρίσκεται περίπου 2,5° ανατολικά του ζ του Κηφέα το οποίο σηματοδοτεί την κάτω δεξιά (νοτιοανατολική) γωνία του αστερισμού σε σχήμα «σπιτιού».

Το δέλτα είναι το αρχετυπικό μεταβλητό αστέρι τύπου Κηφείδη, ένας υπεργίγαντας που δεν τροφοδοτείται πλέον από υδρογόνο, το οποίο έχει ήδη εξαντληθεί από τον πυρήνα του. Τώρα πάλλεται, με αποτέλεσμα να αλλάζει τη φωτεινότητα τακτικά σε μια περίοδο 5 ημερών, 8 ωρών, 47 λεπτών και 32 δευτερολέπτων. Αλλάζει μέγεθος από 3,48 σε 4,37. Αφιερώστε λίγο χρόνο κατά την εξέταση του άστρου απόψε για να το συγκρίνετε με τα κοντινά άστρα στην περιοχή. Επιστρέψτε σε λίγες μέρες και ίσως μπορέσετε να καταλάβετε αν αυτή τη στιγμή γίνεται λαμπρότερο ή αμυδρότερο. Οι αστροφωτογράφοι με εμπειρία στη χρήση λογισμικού φωτομετρίας μπορούν εύκολα να χαρτογραφήσουν τη φωτεινότητα του αστεριού με την πάροδο του χρόνου.

«Οι Κηφείδες (αστέρες)(αγγλ. Cepheid variable) είναι ένα είδος μεταβλητών αστέρων που πάλλονται ακτινικά, ποικίλλουν τόσο σε διάμετρο όσο και θερμοκρασία και εμφανίζουν αλλαγές στη φωτεινότητα με μια καλά καθορισμένη σταθερή περίοδο και πλάτος». Πηγή: Wikipedia

Πέμπτη, 17 Μαρτίου  

Πανσέληνος (ανάμεσα στον Λέοντα και την Παρθένο) στις 9:20 πμ. της Παρασκευής.

Όταν σκέφτεστε τα σμήνη αστεριών στον Καρκίνο, το M44, που επίσης ονομάζεται «Κυψέλη», πιθανότατα έρχεται στο μυαλό σας. Αλλά δεν είναι αυτό το μόνο που έχει να προσφέρει το «καβούρι». Απόψε, απολαύστε ένα διαφορετικό ανοιχτό σμήνος: το M67, το οποίο εκτείνεται 30′ κοντά στο 4^ου μεγέθους Acubens, το άλφα αστέρι του αστερισμού.

Από τον Acubens, κοιτάξτε 1,7° δυτικά και θα φτάσετε ακριβώς στη μέση του M67, το οποίο λάμπει με 6^ο μέγεθος. Αυτό είναι αρκετά φωτεινό για να φανεί και με γυμνό μάτι, αλλά μόνο σε μια νύχτα χωρίς φεγγάρι. Δεδομένης της φωτεινής, σχεδόν Πανσελήνου σήμερα, θα θέλετε κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο στην αναζήτησή σας. Αυτή η όμορφη, πυκνή ομάδα άστρων είναι περίπου 4 δισεκατομμυρίων ετών – αρκετά παλιά για ένα ανοιχτό σμήνος. Οι αστρονόμοι αναμένουν ότι μπορεί να διαρκέσει 5 ακόμα δισεκατομμύρια χρόνια πριν διασκορπιστεί εντελώς.

Παρασκευή, 18 Μαρτίου

Ξημερώματα Σαββάτου, η Αφροδίτη, ο Άρης και ο Κρόνος σχηματίζουν ακόμη ένα τρίγωνο. Όμως, το τρίγωνο αυτό μικραίνει καθώς ο Κρόνος πλησιάζει την Αφροδίτη.

Σάββατο, 19 Μαρτίου

Το λαμπερό φεγγάρι (σε φθίνουσα φάση) ανατέλλει γύρω στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Όταν θα έχει ανεβεί ψηλά, αναζητήστε τον Στάχυ, περίπου 6,5° κάτω και στα δεξιά του.

Ο λαμπρότερος Αρκτούρος λάμπει περίπου 28° πάνω και στα αριστερά του.

Κυριακή 20 Μαρτίου

Αν και δεν είναι η κατάλληλη νύχτα λόγω της λαμπρότητας της Σελήνης, μπορείτε να σημειώσετε τη θέση ενός γαλαξία που θα μπορούσατε να ψάξετε καλύτερα σε μια ασέληνη νύχτα. Με κιάλια στο χέρι, σαρώστε ανατολικά-νοτιοανατολικά του 2^ου  μεγέθους γ της Μεγάλης Άρκτου, το αστέρι που αποτελεί τη νοτιοανατολική γωνία του «μπολ» της «κατσαρόλας». Θα δείτε ένα τρίγωνο με αστέρια 5^ου και 6^ου μεγέθους. Ο σπειροειδής γαλαξίας M106 βρίσκεται 1,7° νότια του  αστεριού 3 των Θηρευτικών Κυνών, στη νότια άκρη του τριγώνου. Ο γαλαξίας θα εμφανιστεί σαν μια οβάλ θαμπάδα φωτός.

Η NASA έχει δημοσιεύσει μια εκπληκτική θέα της Σελήνης χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), σε συνδυασμό με τις εικόνες που κατέγραψαν οι αστροναύτες του Apollo 13 κατά τη διάρκεια του επικίνδυνου ταξιδιού τους γύρω από την σκοτεινή πλευρά το 1970. Παρακολουθήστε το εκπληκτικό βίντεο  

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής, ο Δίας, και ο Ποσειδώνας δεν φαίνονται αφού βρίσκονται στη λάμψη του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,6) είναι ο λαμπρός «Αυγερινός» χαμηλά στα νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς.

Ο Άρης (μέγεθος +1,2) φέγγει ακόμα 4° κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης όλη αυτή την εβδομάδα.

Ο Κρόνος, μέγεθος +0,8, αρχίζει να φαίνεται στην αυγή χαμηλά της Αφροδίτης. Η απόσταση 2°, τα πρωινά της 28^ης και 29^ης Μαρτίου, με τον Άρη επίσης να είναι κοντά.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στον Κριό) είναι στα δυτικά νωρίς το βράδυ.