Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 16-9 έως και 22-9, 2024

 

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 16-9 έως και 22-9 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 16 Σεπτεμβρίου

Τα δύο φωτεινότερα αστέρια στα βράδια του Σεπτεμβρίου είναι ο Βέγας ψηλά στο ζενίθ και ο Αρκτούρος στα δυτικά, και τα δύο μεγέθους 0.

Ο Κρόνος απόψε λάμπει περίπου 5° στα αριστερά της σχεδόν πανσελήνου. Παρακολουθήστε τη Σελήνη να πλησιάζει καθώς περνούν οι ώρες. Για τις δυτικές ΗΠΑ και τμήματα του δυτικού Καναδά, η Σελήνη αποκρύπτει τον Κρόνο.

 Ο Ποσειδώνας είναι σε αντίθεση απόψε.

 

Τρίτη,  17 Σεπτεμβρίου

Πανσέληνος στις 5:34 πμ. της Τετάρτης.

Μια μερική έκλειψη της Σελήνης συμβαίνει απόψε για στην Αμερικανική ήπειρο. Στο  μέγιστο της, η σκιά θα καλύψει μόλις το 9% του δίσκου της Σελήνης.

Αυτή η Πανσέληνος προηγείται της επερχόμενης δακτυλιοειδούς ηλιακής έκλειψης στις 2 Οκτωβρίου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:21 πμ. της Τετάρτης.

 

Τετάρτη, 18 Σεπτεμβρίου

Οι τελευταίες ημέρες του καλοκαιριού (η ισημερία έρχεται σε τέσσερις ημέρες) βρίσκουν πάντα την «τσαγιέρα» του Τοξότη να κινείται νοτιοδυτικά κατά τη διάρκεια της νύχτας και να γέρνει όλο και περισσότερο προς τα δεξιά, σαν να ρίχνει το τελευταίο τσάι του καλοκαιριού. Ακόμα πλήρως φωτισμένη, η Σελήνη φτάνει στο περίγειο, το πλησιέστερο σημείο στη Γη στην τροχιά της, στις 16:23 μμ., όταν βρίσκεται περίπου 365.332 χιλιόμετρα μακριά. Η Σούπερ Σελήνη αυτού του μήνα είναι η δεύτερη από τις τέσσερις τέτοιες Υπερπανσέληνους φέτος, ξεκινώντας από την Πανσέληνο του Αυγούστου τον περασμένο μήνα και τελειώνοντας με την Πανσέληνο του Νοεμβρίου.

 

Πέμπτη, 19 Σεπτεμβρίου

Ο Αρκτούρος λάμπει στα δυτικά αυτά τα βράδια στο τέλος του λυκόφωτος. Η Αίγα (Capella), εξίσου φωτεινή, μόλις που ανατέλλει από τα βόρεια-βορειοανατολικά (ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος σας, όσο πιο βόρεια είστε τόσο ψηλότερα θα είναι). Είναι και οι δύο μεγέθους 0.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:59 πμ. της Παρασκευής.

 

Παρασκευή, 20 Σεπτεμβρίου

Η Αφροδίτη γίνεται λίγο πιο εύκολα ορατή χαμηλά μέσα στη λάμψη του ηλιοβασιλέματος, ενώ ο Στάχυς
( Spica ) γίνεται όλο και πιο δύσκολος να βρεθεί, ακόμη και με κιάλια, καθώς κινείται προς τα κάτω και μακριά. Απόψε απέχουν 4°. Πείτε αντίο στον Στάχυ μέχρι την επόμενη άνοιξη!

Ο μακρινός πλανήτης Ποσειδώνας βρίσκεται στον Ιχθύ, θα τον βρείτε κάτω από το μεγέθους 4,5 λάμδα.

Η Σελήνη έχει πλέον μετακινηθεί στον Κριό. Ο δορυφόρος μας είναι ακόμα φωτεινός, αλλά υπάρχει ένα μικρό σκοτεινό παράθυρο μετά το ηλιοβασίλεμα για να ψάξουμε τον Ποσειδώνα σε έναν ουρανό χωρίς φεγγάρι.  Μια ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, ο πλανήτης έχει ύψος 10° και βρίσκεται 5° νοτιοανατολικά του λάμδα του Ιχθύ. Τώρα, περίπου 4,3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, λάμπει με μέγεθος 7,7 και απαιτεί κιάλια ή τηλεσκόπιο για να εντοπιστεί. Ο δίσκος του πλανήτη θα εμφανιστεί ως ένα στρογγυλό, “επίπεδο” αστέρι που εκτείνεται μόλις 2″ σε πλάτος. Μπορεί να παρατηρήσετε τη χαρακτηριστική γαλαζωπή απόχρωση του δίσκου.

Μην μπερδεύετε τον κοντινό Κρόνο με τον Ποσειδώνα – ο τελευταίος βρίσκεται στον Ιχθύ και δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι, ενώ ο πρώτος, στον Υδροχόο, λάμπει με μέγεθος 0,6 και είναι ορατός χωρίς οπτική βοήθεια.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 0:50 πμ. του Σαββάτου.

 

Σάββατο, 21 Σεπτεμβρίου

Η φθίνουσα ημισέληνος ανατέλλει στα μέσα της βραδιάς: γύρω στις 9 μμ. Μόλις ανατείλει, παρατηρήστε τις Πλειάδες μόλις λίγες μοίρες κάτω αριστερά. Η Σελήνη τις ακολουθεί κοντά τους όλη τη νύχτα. Βρίσκεται στο νότιο άκρο του σμήνους γύρω στην αυγή, ανάλογα με την τοποθεσία σας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:37 πμ. της Κυριακής.

 

Κυριακή, 22 Σεπτεμβρίου

Η Γη διασχίζει το σημείο ισημερίας του Σεπτεμβρίου στην τροχιά της στις 3:44 μμ. Αυτό συμβαίνει όταν ο Ήλιος διασχίζει τον ισημερινό της Γης στο εξάμηνο φαινομενικό ταξίδι του νότια. Το φθινόπωρο αρχίζει επίσημα στο βόρειο ημισφαίριο και η άνοιξη στο νότιο ημισφαίριο. Συμπτωματικά, σαν να σηματοδοτούσε αυτή τη μετάβαση κάθε χρόνο, ο Ντενέμπ  παίρνει σταδιακά τη σκυτάλη από τον φωτεινότερο Βέγα ως το αστέρι ζενίθ μετά το σούρουπο (για τους παρατηρητές του ουρανού στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:29 πμ. της Δευτέρας.

 

Aurora Australis και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός.
Πίστωση εικόνας: NASA, ISS Expedition 71

Αυτό το στιγμιότυπο από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό τραβήχτηκε στις 11 Αυγούστου ενώ βρισκόταν σε τροχιά περίπου 430 χιλιόμετρα πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό, στο νότιο ημισφαίριο. Η εκπληκτική θέα δείχνει νότια και ανατολικά, κάτω από τον ορίζοντα του πλανήτη και μέσα από κόκκινες και πράσινες «κουρτίνες» της aurora australis. Η λάμψη του σέλαος προκαλείται από την εκπομπή διεγερμένων ατόμων οξυγόνου στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Η πράσινη εκπομπή από ατομικό οξυγόνο κυριαρχεί σε αυτή τη σκηνή σε υψόμετρα από 100 έως 250 χιλιόμετρα, ενώ η κόκκινη εκπομπή από ατομικό οξυγόνο μπορεί να επεκταθεί έως και 500 χιλιόμετρα υψόμετρο. Πέρα από τη λάμψη αυτού του νότιου σέλαος, αυτή η άποψη από τη χαμηλή τροχιά της Γης αποκαλύπτει τον έναστρο ουρανό από την προοπτική του νότιου ημισφαιρίου. Τα αστέρια στη ζώνη του Ωρίωνα και το νεφέλωμα του Ωρίωνα βρίσκονται κοντά στο άκρο της Γης ακριβώς αριστερά από το κέντρο. Ο Σείριος, το άλφα αστέρι του Μέγα Κυνός και το λαμπρότερο αστέρι στη νύχτα του πλανήτη Γη βρίσκεται πάνω από το κέντρο κατά μήκος της δεξιάς άκρης της εικόνας.

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής (μέγεθος -1,1) χαμηλώνει από μέρα σε μέρα πριν το λυκαυγές. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) αν και γίνεται πιο εύκολο να παρατηρηθεί αυτή την εβδομάδα, είναι ακόμα χαμηλά, 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα στα δυτικά-βορειοδυτικά. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια. Θα βρεθεί σε απόσταση 2½° από τον Στάχυ στις 17.

Ο Άρης και ο Δίας (μέγεθος +0,6, και -2,4, στον Ταύρο και στους Δίδυμους, αντίστοιχα) είναι αρκετά ψηλά στον ανατολικό ουρανό πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλουν μετά τα μεσάνυχτα, με τον Άρη να ακολουθεί τον Δία, μισή ώρα αργότερα.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, στον Υδροχόο) έχει λίγες ημέρες που πέρασε από αντίθεση. Λάμπει ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αυγή. Το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου είναι πάνω και στα αριστερά του.

Ο Ουρανός, μέγεθος 5,7, στον δυτικό Ταύρο, είναι 24° δυτικά του Δία. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.

Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 7,8, στους Ιχθύες, βρίσκεται 13° ανατολικά του Κρόνου πριν αρχίσει το λυκαυγές.
Ο δίσκος του είναι μόνο 2,3 δευτερόλεπτα του τόξου, ελάχιστα μεγαλύτερος από αυτόν που θα δείξει ένα αστέρι!