Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 20-3 έως 26-3

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 20-3 έως και 26-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 20 Μαρτίου

Η άνοιξη ξεκινά σήμερα (στο Βόρειο Ημισφαίριο) στις 23:24.  Αυτή είναι η στιγμή της ισημερίας, όταν το κέντρο του Ήλιου διασχίζει τον ισημερινό (τόσο τον ισημερινό της Γης όσο και τον ουράνιο ισημερινό) κατευθυνόμενο βόρεια για τους ζεστούς μήνες. Η ισημερία είναι όταν ο Ήλιος είναι ημέρα για 12 ώρες (σχεδόν) και νύχτα για 12 ώρες ( σχεδόν). Ο Ήλιος ανατέλλει και δύει στο γεωγραφικό σημείο της ανατολής και της δύσης, αντίστοιχα.

Όμως, αν έχετε κοιτάξει ποτέ τις ώρες ανατολής και δύσης του ηλίου την ημέρα της ισημερίας, θα έχετε διαπιστώσει ότι δεν απέχουν 12 ώρες. Επειδή…

1) Η ατμοσφαιρική διάθλαση στον ορίζοντα κάμπτει τη φαινομενική θέση του Ήλιου κατά περίπου μισή μοίρα. Αυτό αυξάνει ελαφρώς την ώρα της ανατολής και καθυστερεί τη δύση του ηλίου, και έτσι μετατοπίζει επίσης τα μέρη όπου αυτά συμβαίνουν στον ορίζοντα ελαφρώς βόρεια.

2) Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι η θέση του Ήλιου είναι η θέση του κέντρου του Ήλιου, αλλά «ανατολή» και «δύση» σημαίνουν την ορατότητα του άνω άκρου του Ήλιου,  το οποίο είναι 1/4° ψηλότερα. Αυτό προσθέτει ελαφρώς στο χρόνο

 

Τρίτη,  21 Μαρτίου

Νέα Σελήνη στις 7:24 μμ.

Ο νάνος πλανήτης νάνος 1 Δήμητρα (Ceres) φτάνει σε αντίθεση στις 11 πμ. Λαμπρός με μέγεθος 7, το μεγαλύτερο σώμα στην κύρια ζώνη βρίσκεται απόψε στο νότιο τμήμα της Κόμης της Βερενίκης, ανάμεσα σε άφθονα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό που είναι εύκολα ορατά χωρίς την Σελήνη στον ουρανό.

Η Κόμη της Βερενίκης ανατέλλει ήδη με το ηλιοβασίλεμα. Αφού σκοτεινιάσει ο ουρανός, ο αστερισμός θα ανέβει πολύ πάνω από την ταραχώδη ατμόσφαιρα κοντά στο έδαφος. Στη συνέχεια, με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο βρείτε πρώτα την Δήμητρα, η οποία βρίσκεται περίπου 10,3° δυτικά-νοτιοδυτικά του Diadem, του 4ου μεγέθους άλφα αστέρα της Κόμης της Βερενίκης. Ο νάνος πλανήτης βρίσκεται κοντά στον γαλαξία NGC 4421 μεγέθους 11,6, ο οποίος βρίσκεται περίπου 4′ νοτιοδυτικά. Ελαφρώς φωτεινότερο, με μέγεθος 11,1, ο NGC 4419 είναι μόλις 0,5° στα νότια-νοτιοδυτικά της Δήμητρας.

Και τη νύχτα της 26ης προς την 27η Μαρτίου, η Δήμητρα διασχίζει από μπροστά τον σπειροειδή γαλαξία 10ου μεγέθους M100.

 

Τετάρτη, 22 Μαρτίου

Απόψε είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να παρακολουθήσετε τόσο την εμφάνιση του ζωδιακού φωτός όσο και τα σποραδικά μετέωρα που μερικές φορές φωτίζουν τον ουρανό.

Ας ξεκινήσουμε με το ζωδιακό φως, το οποίο είναι η λάμψη του ηλιακού φωτός που διασκορπίζει τα συντρίμμια που άφησαν αμέτρητοι κομήτες καθώς ταξίδευαν μέσω του εσωτερικού ηλιακού συστήματος. Αυτός ο κωνικός πυλώνας φωτός εμφανίζεται μετά το ηλιοβασίλεμα αυτή την εποχή του έτους, μόλις ο ουρανός θα γίνει πλήρως σκοτεινός. Είναι δύσκολο να το δείτε, εκτός αν κοιτάζετε από μια σκοτεινή τοποθεσία χωρίς φώτα. Προσπαθήστε να βρεθείτε σε μια τοποθεσία με ανεμπόδιστο ορίζοντα. Το ζωδιακό φως γίνεται γενικά ορατό περίπου μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα και παραμένει στη δύση για μια ακόμα ώρα.   Η βάση του είναι πιο πλατιά και μεγαλώνει πιο αμυδρή καθώς υψώνεται μέσα από τον Κριό και τον Ταύρο.

Εάν ο τόπος παρατήρησής σας δεν είναι ιδανικός για τον εντοπισμό του ζωδιακού φωτός, μπορείτε αντ’ αυτού να σαρώνετε τακτικά τον ουρανό για σποραδικά μετέωρα, τα οποία μπορεί να συμβούν ανά πάσα στιγμή του χρόνου. Σε μια μέση ανοιξιάτικη νύχτα, μπορεί να δείτε δύο έως τέσσερα μετέωρα ανά ώρα. Απλώς σαρώστε αργά πάνω από το κεφάλι σας και κρατήστε τα μάτια σας στον ουρανό και ίσως να δείτε μία από αυτές τις τυχαίες ραβδώσεις φωτός πάνω από το κεφάλι σας.

Πέμπτη, 23 Μαρτίου

Η Σελήνη λάμπει κάτω από την Αφροδίτη. Παρατηρήστε 45 λεπτά μετά τη δύση του Ήλιου. Αύριο, την ίδια ώρα, η ημισέληνος ανεβαίνει 3 μοίρες πάνω από την Αφροδίτη.

Παρασκευή 24 Μαρτίου  

Η Σελήνη περνάει 3.3° βόρεια της Αφροδίτης, και περίπου στην ίδια απόσταση από τον Ουρανό, στα βόρεια της. Και τα τρία αυτά αντικείμενα βρίσκονται στον Κριό. Ο Ουρανός, μεγέθους 5,9, πιθανότατα θα χρειαστεί κιάλια ή τηλεσκόπιο για να παρατηρηθεί, σε σκοτεινές τοποθεσίες. Αναζητήστε τον μακρινό γίγαντα πάγου μόλις 3,3° νότια της ημισελήνου. Μέσω ενός τηλεσκοπίου, ο Ουρανός εμφανίζεται ως ένα «επίπεδο», φαινόμενης διαμέτρου 3”.

Σάββατο, 25 Μαρτίου

Αν και είναι αμυδρότερος από άλλα αστέρια 1ου μεγέθους (έχει μέγεθος 1,36), ο Βασιλίσκος έχει διατηρήσει αυτό το τιμητικό όνομα για χιλιάδες έτη, το οποίο προέρχεται από τα λατινικά και σημαίνει «ο μικρός βασιλιάς» επειδή πίστευαν ότι το αστέρι κυριαρχούσε στον ουρανό. Θεωρήθηκε επίσης ότι ήταν ο  «ηγέτης» των τεσσάρων βασιλικών αστεριών της αρχαίας Περσίας. Ο Βασιλίσκος βρίσκεται πιο κοντά στην εκλειπτική από οποιαδήποτε άλλο φωτεινό αστέρι, μόνο μισή μοίρα μακριά από την νοητή γραμμή. Η εκλειπτική ακολουθεί την κίνηση του ήλιου μέσω του ζωδιακού κύκλου κατά τη διάρκεια ενός έτους.

Κυριακή, 26 Μαρτίου

Σήμερα το βράδυ η Δήμητρα, 7ου μεγέθους, διασχίζει τον βορειότερο σπειροειδή βραχίονα του γαλαξία 10ου μεγέθους M100 στην Κόμη της Βερενίκης. Σε αντίθεση με το πώς φαίνονται οι γαλαξίες στις εικόνες, οι πυκνές εσωτερικές περιοχές τους είναι γενικά πολύ πιο ορατές στα τηλεσκόπια από τους δίσκους και τους βραχίονές τους με χαμηλή φωτεινότητα επιφάνειας.

Η περίφημη «Κεφαλή του Ίππου» στον Ωρίωνα που σύντομα (αρχές Μαΐου) θα μας αποχαιρετήσει από τον ουρανό του χειμώνα. Φωτογράφος: Θεοδωρίδης Θεόδωρος

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι βαθιά μέσα στη λάμψη της δύσης του Ήλιου. Όμως, νωρίς τον Απρίλιο θα κάνει μια καλή βραδινή εμφάνιση.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0, στον Κριό) είναι το «Βραδινό Αστέρι» που φαίνεται στα δυτικά νωρίς και κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Δύει δύο ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη δείχνει έναν μικρό δίσκο (13 δευτερόλεπτα της μοίρας).

Ο Άρης, με μέγεθος +0,8 (από το +0,7 την προηγούμενη εβδομάδα) βρίσκεται 18° κάτω από τον Αλντεμπαράν ( μέγεθος + 0,9) στον Ταύρο. Έχει φαινόμενη διάμετρο μόνο 7” αυτή την εβδομάδα. Βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα, περίπου το ίδιο λαμπρός με τον Αλντεμπαράν. Μαζί με τον Μπετελγκέζ σχηματίζουν ένα Πορτοκαλί Τρίγωνο (Άρης-Μπετελγκέζ-Αλντεμπαράν).

O Δίας είναι πολύ χαμηλά νωρίς στον ουρανό μετά το ηλιοβασίλεμα. Κοιτάξτε στα δεξιά της Αφροδίτης. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια, ειδικά στο τέλος της εβδομάδας.

Ο Κρόνος αρχίζει να φαίνεται πριν την ανατολή του Ήλιου. Δοκιμάστε να τον εντοπίσετε με ένα ζευγάρι κιάλια, περίπου 40 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου.

Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,8 στο Κριό,  βρίσκεται στα δυτικά νωρίς το βράδυ, πάνω από την Αφροδίτη. Χρειάζεται ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια για να παρατηρηθεί. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 3,6”.

Ο Ποσειδώνας είναι σε σύνοδο πίσω από τον Ήλιο.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί