Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 5-9 έως 11-9

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,

από 5-9 έως 11-9
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 5 Σεπτεμβρίου

Οι αστερισμοί της Μεγάλης Άρκτου και της Κασσιόπης (η βασίλισσα) βρίσκονται στις αντίθετες πλευρές του βόρειου ουράνιου πόλου. Έτσι, περιστρέφονται γύρω από τον Πολικό αστέρα καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας και του έτους. Στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές Σεπτεμβρίου αυτοί οι δύο αστερισμοί φαίνονται στο ίδιο ύψος, καθώς πέφτει το σκοτάδι. Μπορείτε να βρείτε την Μεγάλη Άρκτο και τον εμφανή σχηματισμό της, την «κατσαρόλα», περίπου 30° πάνω από τον βορειοδυτικό ορίζοντα. Το οικείο σχήμα W της Κασσιόπης εμφανίζεται στο ίδιο ύψος πάνω από τον βορειοανατολικό ορίζοντα. Καθώς η νύχτα προχωρά, η Κασσιόπη περνάει πάνω από τον Πολικό, ενώ η Μεγάλη Άρκτος κατεβαίνει κάτω από αυτόν.

Τρίτη , 6 Σεπτεμβρίου

Με το καλοκαίρι να πλησιάζει στο τέλος του, ο Βέγας γίνεται το αστέρι στο ζενίθ γύρω στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος (για αστροπαρατηρητές στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Και ο Αρκτούρος, με μηδενικό μέγεθος, έχοντας την ίδια λαμπρότητα με τον Βέγα, λάμπει σχετικά χαμηλά στα δυτικά.

Ο μακρινός Ουρανός έχει γίνει ένας ωραίος στόχος για τους νυχτερινούς παρατηρητές. Ο παγωμένος γιγαντιαίος πλανήτης ανατέλλει γύρω στις 9 μμ και βρίσκεται περίπου 25° πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα μετά τις 11 μμ. Με μέγεθος 5,7, ο πλανήτης βρίσκεται στους Ιχθύες, 2,5° βόρεια του μεγέθους 4,8 μ των Ιχθύων. Ο Ουρανός είναι αρκετά λαμπρός ώστε να διακρίνεται με γυμνό μάτι σε έναν σκοτεινό ουρανό, αλλά ένα ζευγάρι κιάλια κάνει το έργο της αναζήτησης πολύ πιο εύκολο. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον μπλε-πράσινο δίσκο του πλανήτη, ο οποίος έχει γωνιώδη διάμετρο 3,7″.

Η Σελήνη φτάνει στο απόγειό της, στο πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 5:45 μμ. Τότε θα βρεθεί 405.055 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.

 

Τετάρτη, 7 Σεπτεμβρίου

Οι αστεροειδείς Δήμητρα και Μελπομένη, με μέγεθος 8 και 9, αντίστοιχα, αν παρατηρηθούν με τηλεσκόπιο, χωράνε στο ίδιο πεδίο ενός προσοφθαλμίου χαμηλής μεγέθυνσης, απόψε και αύριο το βράδυ. Η καλύτερη ώρα παρατήρησης είναι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Πέμπτη, 8 Σεπτεμβρίου

Απόψε και αύριο το βράδυ η Σελήνη βρίσκεται πάνω από το τρίγωνο που σχηματίζεται από τον Άρη, τον Κρόνο και τον Αντάρη.

Παρασκευή, 9 Σεπτεμβρίου

Παρά το γεγονός ότι ο Σεπτέμβριος δεν είναι συνήθως μήνας με πεφταστέρια, ο Διεθνής Οργανισμός Μετεώρων εντόπισε μια σχετικά νέα βροχή διαττόντων, την Έψιλον Περσείδες. Οι παρατηρητές είδαν μια αναπάντεχη βροχή από «διάττοντες αστέρες» που ακτινοβολούσε από τον αστερισμό του Περσέα το 2008 και το 2013. Τα υπόλοιπα χρόνια ο ρυθμός τους ξεπέρασε τα πέντε μετέωρα ανά ώρα. Το 2016 η κορύφωση της βροχής είναι αργά το βράδυ, αν και η καλύτερη εμφάνιση θα έρθει μετά τα μεσάνυχτα, όταν η Σελήνη θα έχει δύσει και ο Περσέας θα σηκώνεται ψηλά στον ουρανό.

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 2:50 μμ.

 

Σάββατο, 10 Σεπτεμβρίου

Η Σελήνη λάμπει πάνω και στα δεξιά από τον αστερισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη.

Ο βόρειος αστερισμός του Κηφέα στέκεται ψηλότερα  από το αστέρι του βορρά, όταν τελειώνει το βραδινό λυκόφως. Ο κύριος σχηματισμός αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από αστέρια 3^ου μεγέθους. Ενώ στη μυθολογία  αντιπροσωπεύει τον βασιλιά της Αιθιοπίας, το σχήμα του προτρέπει συχνά στη ζωγραφιά ενός σπιτιού από ένα παιδί. Βλέποντας στον βορρά, η κορυφή της στέγης δείχνει προς τα κάτω, ακριβώς πάνω και στα δεξιά του Πολικού. Ο Κηφέας είναι συνοδός του, πιο γνωστού, αστερισμού της Κασσιόπης, βασίλισσας της Αιθιοπίας.

 

Κυριακή, 11 Σεπτεμβρίου

Ο αστεροειδής Παλλάς 2 έφτασε σε αντίθεση 3 εβδομάδες πριν. Το δεύτερο μεγαλύτερο αντικείμενο σε τροχιά ανάμεσα από τον Άρη και τον Δία έχει φαινόμενο μέγεθος 9,4.  Όμως, είναι αρκετά λαμπρός για να παρατηρηθεί ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο. Θα τον βρείτε στον αστερισμό του Ιππαρίου (αλογάκι), που βρίσκεται στα δυτικά του μεγάλου ξαδέλφου του, του Πήγασου. Αυτό το βράδυ ο αστεροειδής βρίσκεται 1° δυτικά του πιο λαμπρού αστεριού του αστερισμού, του μεγέθους 3,9 άλφα του Ιππαρίου. Αναζητήστε τον στον νότιο ουρανό μετά τις 11 μμ.

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

 Στη φωτογραφία αυτή, ο Damian Peach συνέλαβε τον Άρη να περνάει 2° πάνω από τον Αντάρη στις 25 Αυγούστου. Διάφορα νεφελώματα γύρω από τον Αντάρη, το ρ του Οφιούχου και το σ του Σκορπιού φαίνονται να ξεχωρίζουν. Όπως επίσης ξεχωρίζουν τα σφαιρωτά σμήνη M4 και NGC 6144. Ο Peach χρησιμοποίησε ένα αποχρωματικό τηλεσκόπιο 106-mm F/5.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής χάνεται μέσα στο φως του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,8) είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον δυτικό ορίζοντα, περίπου 20 με 25 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.

Ο Άρης (μέγεθος -0,2, στα πόδια του Οφιούχου) συνεχίζει να κινείται γρήγορα προς τα ανατολικά (αριστερά), μακριά από τον Κρόνο (μέγεθος +0,5) και τον Αντάρη (+1,0, κάτω από τον Κρόνο). Αυτοί οι τρεις σχηματίζουν ένα τρίγωνο το οποίο γίνεται όλο και μεγαλύτερο.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση τα μεσάνυχτα, στα νότιο-ανατολικά και νότια, αντίστοιχα. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις των Ουρανού και του Ποσειδώνα.