Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 28-3 έως και 3-4
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 21-3 έως και 27-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 28 Μαρτίου
Αν και είναι αμυδρότερος από άλλα αστέρια 1ου μεγέθους (έχει μέγεθος 1,36), ο Βασιλίσκος έχει διατηρήσει αυτό το τιμητικό όνομα για χιλιάδες έτη, το οποίο προέρχεται από τα λατινικά και σημαίνει «ο μικρός βασιλιάς» επειδή πίστευαν ότι το αστέρι κυριαρχούσε στον ουρανό. Θεωρήθηκε επίσης ότι ήταν ο «ηγέτης» των τεσσάρων βασιλικών αστεριών της αρχαίας Περσίας.
Ο Βασιλίσκος βρίσκεται πιο κοντά στην εκλειπτική από οποιαδήποτε άλλο φωτεινό αστέρι, μόνο μισή μοίρα μακριά από την νοητή γραμμή. Η εκλειπτική ακολουθεί την κίνηση του ήλιου μέσω του ζωδιακού κύκλου κατά τη διάρκεια ενός έτους. Αυτή η φαινόμενη κίνηση δημιουργείται καθώς η γη βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το άστρο μας, δίνοντας τη εντύπωση ότι ο ήλιος ολισθαίνει προς τα ανατολικά σε σχέση με τα αστέρια του ουρανού. Κάθε χρόνο, στις 22 Αυγούστου, ο ήλιος, ακολουθώντας την εκλειπτική, περνά πολύ κοντά κάτω από τον Βασιλίσκο, και δεν τον συναντά για ένα τρίτο της μοίρας μόνο!
Τρίτη, 29 Μαρτίου
Εκτός από τη Σελήνη και τους πλανήτες που βρίσκονται πάνω από τον Αιγόκερω στον πρωινό ουρανό, θα δείτε το λαμπερό αστέρι Αλτάιρ στον Αετό. Αυτό, το μεγέθους 0,8 αστέρι είναι μέρος της τριάδας των «ήλιων» στο Θερινό Τρίγωνο που στέκεται ψηλά πάνω από το έδαφος στις σύντομες καλοκαιρινές νύχτες. Είναι το 12ο φωτεινότερο αστέρι στον ουρανό και το όνομά του σημαίνει «ο ιπτάμενος αετός» στα αραβικά. Το άστρο, το οποίο είναι μόλις διπλάσιο της μάζας του Ήλιου μας, είναι επίσης ένα μεταβλητό αστέρι τύπου δέλτα που βιώνει μικρές αλλαγές στη λαμπρότητά του σε χρονικά διαστήματα που κυμαίνονται από λίγο λιγότερο από μία ώρα έως εννέα ώρες.
Η Αφροδίτη περνάει 2,3° βόρεια του Κρόνου και σχηματίζει μαζί με τον Άρη ένα τρίγωνο στον πρωινό ουρανό.
Τετάρτη, 30 Μαρτίου
Χαμηλά στην αυγή της Πέμπτης, η Αφροδίτη, ο Άρης και ο Κρόνος σχηματίζουν ένα ακόμη σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο, το τρίτο σε μόλις μία εβδομάδα! Αυτή τη φορά το τρίγωνο είναι πολύ επίπεδο, με την Αφροδίτη να σηματοδοτεί την αριστερή του γωνία.
Πέμπτη, 31 Μαρτίου
Αυτή είναι μια καλή εβδομάδα για να δείτε τον Σείριο στον βραδινό ουρανό. Το φωτεινότερο αστέρι του ουρανού (μέγεθος -1,5) εμφανίζεται στα νοτιοδυτικά στο τέλος του λυκόφωτος. Όσο νοτιότερα ζείτε, τόσο ψηλότερα θα βρείτε το αστέρι. Με κιάλια, ψάξτε το όμορφο σμήνος M41 στο ίδιο οπτικό πεδίο, μόλις 4° κάτω από το αστέρι.
Παρασκευή, 1 Απριλίου
Στα δεξιά της Αφροδίτης νωρίς το ξημέρωμα, ο Άρης πλησιάζει τον Κρόνο. Το πρωί της 2ας Απριλίου απέχουν 1,8°. Τρεις μέρες αργότερα, το πρωί της 5ης, θα περνούν ο ένας τον άλλον με διαφορά μόλις 0,4°.
Σάββατο, 2 Απριλίου
Νέα Σελήνη στις 7:36 μμ.
Κυριακή 3 Απριλίου
Περιμένετε περίπου δύο ώρες μετά τη δύση του ηλίου, όταν ο ουρανός θα είναι σκοτεινός, για να ξεκινήσετε την αναζήτησή σας. Μην περιμένετε πολύ. Ο Ταύρος, ο οποίος «μεταφέρει» το Μ1 κοντά σε ένα από τα κέρατά του, βυθίζεται αργά στα δυτικά και μόλις η περιοχή πέσει πολύ χαμηλά, θα είναι δύσκολο να εντοπιστεί αυτός ο μικρός στόχος μέσα στην ταραχώδη ατμόσφαιρα.
Το M1 είναι ένα από τα πιο διάσημα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό στο βόρειο ημισφαίριο. Είναι το αποτέλεσμα ενός εκπληκτικού σουπερνόβα που καταγράφηκε το 1054 μ.Χ., το οποίο άφησε ένα «νέο» αστέρι στον ουρανό, ορατό κατά τη διάρκεια της ημέρας για σχεδόν ένα μήνα και παρέμεινε ορατό με γυμνό μάτι στον νυχτερινό ουρανό για σχεδόν δύο χρόνια. Απόψε, μπορείτε να κοιτάξετε μέσα από το τηλεσκόπιό σας για να εντοπίσετε αυτή την αχνή γκρίζα μουτζούρα φωτός, το επεκτεινόμενο κέλυφος ύλης που κάποτε ήταν ένα τεράστιο αστέρι. Για να το βρείτε, εντοπίστε πρώτα την Alheka (ζ του Ταύρου), το οποίο λάμπει με μέγεθος 3 και σηματοδοτεί την άκρη του δεξιού κέρατος του Ταύρου. Το Μ1 βρίσκεται λίγο πάνω από 1° βορειοδυτικά αυτού του άστρου.
Τώρα, το Μ1 λάμπει με μέγεθος 8,4 και εκτείνεται μόλις στα 6′ με 4′. Όμως, εξακολουθεί να επεκτείνεται καθώς η έκρηξη κινείται προς τα έξω με περίπου 1.300 χιλιόμετρα / δευτερόλεπτο. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 0,21 δευτερόλεπτα του τόξου ετησίως.
Ο αστροφωτογράφος Adam Block δημιούργησε ένα εκπληκτικό time-lapse βίντεο που δείχνει την επέκταση του νεφελώματος από το 1999 έως το 2021.
Το νεφέλωμα Καλιφόρνια (NGC 1499) φαίνεται ιδιαίτερα φωτεινό στις φωτογραφίες. Όμως, δύσκολα εντοπίζεται με γυμνό μάτι. Ο φωτογράφος, Adam Block, χρειάστηκε 3 ώρες έκθεσης με ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο 3-inch Tele Vue 76 για να βγάλει τη φωτογραφία αυτή. (Adam Block/NOAO/AURA/NSF)
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής, ο Δίας, και ο Ποσειδώνας δεν φαίνονται αφού βρίσκονται στη λάμψη του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4) είναι ο λαμπρός «Αυγερινός» χαμηλά στα νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς.
Ο Άρης (μέγεθος +1,1) φέγγει5-7 μοίρες κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης όλη αυτή την εβδομάδα. Το φαινόμενό του μέγεθος είναι λιγότερο από το 1% της λαμπρότητας της Αφροδίτης.
Ο Κρόνος, μέγεθος +0,9, αρχίζει βρίσκεται στην αυγή κάτω από την Αφροδίτη, στην αρχή της εβδομάδας, και στα δεξιά της στο τέλος της εβδομάδας.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στον Κριό) είναι στα δυτικά νωρίς το βράδυ.
