Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 13-1 έως και 19-1
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 13-1 έως και 19-1
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα,13 Ιανουαρίου
Ο κόκκινος υπέρ-γίγαντας Μπετελγκέζ που σημαδεύει τον ώμο του Ωρίωνα ήταν πάντα ελαφρώς μεταβλητός, αλλά πρόσφατα έχασε ασυνήθιστα αρκετό μέρος της φωτεινότητάς του: Από τις 9 Ιανουαρίου ήταν περίπου φαινόμενο μέγεθος +1,4 αντί για το τυπικό +0,5. Αυτό είναι μικρότερο από το μέγεθος του Αλντεμπαράν, με το οποίο συγκρίνεται συχνά, μεγέθους +0,9. Δεν σημαίνει όμως ότι ο Μπετελγκέζ είναι έτοιμος να γίνει υπερκαινοφανής ( supernova ) παρά την συζήτηση που έχει προκαλέσει στους αστρονόμους. Ναι, πλησιάζει στο τέλος της ζωής του, αλλά σε ένα αστρονομικό χρονικό διάστημα! Θα πρέπει να περιμένετε περίπου άλλα 100.000 χρόνια!
Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, στις 10:21 μμ, 365.958 χιλιόμετρα μακριά μας.
Τρίτη, 14 Ιανουαρίου
Η Αφροδίτη, ο λαμπρός πλανήτης, κυριαρχεί στον νοτιοδυτικό ουρανό μετά το ηλιοβασίλεμα μέχρις ότου πέσει κάτω από τον ορίζοντα, λίγο μετά τις 8 μμ.
Τετάρτη, 15 Ιανουαρίου
Το θερινό τρίγωνο που απαρτίζεται από τα φωτεινά αστέρια του Βέγα στον αστερισμό της Λύρας, τον Ντενέμπ στον αστερισμό του Κύκνου και τον Αλτάιρ στον Αετό χάνεται στο βραδινό λυκόφως. Από τα τρία αυτά αστέρια, ο Αλτάιρ διακρίνεται δύσκολα αφού είναι μόλις 6 μοίρες πάνω από τον δυτικό ορίζοντα.
Πέμπτη, 16 Ιανουαρίου
Ο Άρης περνάει 5 ° βόρεια από τον 1ου μεγέθους Αντάρη αυτή την εβδομάδα, προσφέροντας μια τέλεια ευκαιρία να συγκρίνουμε τα χρώματα των δύο αντικειμένων. Σε αυτή τη φωτογραφία του 2016, ο Άρης είναι το λαμπρό αντικείμενο στα δεξιά, ο Αντάρης βρίσκεται κάτω αριστερά του (τα δύο είναι σχεδόν εξίσου φωτεινά τώρα) και ο Κρόνος είναι πάνω στο αριστερό άκρο του αστεριού.
Ο Άρης και ο αρχαίος αντίπαλός του, ο Αντάρης. Φωτογραφία: John Chumack
Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 3 μμ. Θα το δείτε να βγαίνει πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα μετά τα μεσάνυχτα. Το μισοφωτισμένο φεγγάρι βρίσκεται στα αστέρια της Παρθένου.
Στην πλάτη του αστερισμού του Ταύρου βρίσκεται το λαμπρό σμήνος των Πλειάδων (Μ45), η Πούλια ή οι επτά αδελφές που τις κυνηγάει ο Ωρίωνας. Με τηλεσκόπιο διακρίνουμε εκατοντάδες γαλάζια άστρα νεαρής ηλικίας. Με φωτογράφηση βλέπουμε ένα γαλαζωπό νεφέλωμα να τις περιβάλλει.
Σάββατο, 18 Ιανουαρίου
Αυτήν την εβδομάδα ο Σείριος ανατέλλει πάνω από τον ανατολικό νοτιοανατολικό ορίζοντα περίπου στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Η ζώνη του Ωρίωνα δείχνει προς το μέρος όπου θα πρέπει να κοιτάξετε για να βρείτε το αστέρι αυτό. Πόσο νωρίς, και πόσο χαμηλά, μπορείτε πρώτα να τον επισημάνετε; Φυσικά, η ανατολή του Σείριου, με την πανδαισία των χρωμάτων της, είναι ένα από τα πιο όμορφα φαινόμενα της φύσης!
Κυριακή, 19 Ιανουαρίου
Ο Λύγκας (στα αρχαία: Λυγξ) είναι ένας άλλος αμυδρός αστερισμός, σχετικά νέος, που επινοήθηκε από τον Πολωνό αστρονόμο Johannes Hevelius προς το τέλος του 1600. Στην εξήγηση του ονόματος, ο Hevelius αναφέρεται να έχει πει ότι ένας παρατηρητής πρέπει να έχει τα μάτια ενός λύγκα προκειμένου να βρει τον αστερισμό. Θα τον βρείτε στην αραιοκατοικημένη από αστέρια περιοχή μεταξύ των Διδύμων και της κατσαρόλας της Μεγάλης Άρκτου. Απόψε κοιτάξτε προς τα βορειοανατολικά στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος.
Ανατολή Πανσελήνου
Ο δημιουργός της φωτογραφίας αυτής, Δημήτρης Μάλλιαρης, γράφει: «Πρώτη Πανσέληνος για το έτος 2020 απόψε και παράλληλα έκλειψη Σελήνης παρασκιάς (έναρξη 19:07, μέγιστο 21:09, λήξη 23:12). Η ατμόσφαιρα σήμερα έχει μία κρυστάλλινη διαύγεια και με βοήθησε στο να καταγράψω με το τηλεσκόπιο μου την στιγμή της ανατολής της Πανσελήνου πάνω από την χιονισμένη οροσειρά του όρους Δίρφυς». Πισσώνας Ευβοίας, 10 Ιανουαρίου 2020.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής βρίσκεται σε σύνοδο με τον Ήλιο.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0, ανάμεσα στον Αιγόκερω και τον Υδροχόο) κυριαρχεί πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα, ως λαμπρός Αποσπερίτης, μετά το ηλιοβασίλεμα. Κάνει μια μεγαλοπρεπή εμφάνιση αυτό τον χειμώνα και την άνοιξη. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του πλανήτη είναι 14 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Άρης (μέγεθος +1,6, στην κεφαλή του Σκορπιού) φαίνεται χαμηλά πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα νωρίς στο λυκαυγές. Έχει μόνο 4 δευτερόλεπτα της μοίρας σε φαινόμενη διάμετρο. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον επόμενο Οκτώβριο, φτάνοντας τα 22 δευτερόλεπτα σε διάμετρο και με μέγεθος -2,6, 50 φορές λαμπρότερος απ’ ότι είναι τώρα. Ο Αντάρης θα βρίσκεται κάτω από τον Άρη, με μέγεθος 1,1, φανερά πιο λαμπρός από τον πλανήτη.
Ο Δίας είναι μέσα στη λάμψη της ανατολής του Ήλιου.
Ο Κρόνος χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος.
Ο Ουρανός (μέγεθος + 5,8, στο νότιο Κριό) είναι ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ.
Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον ανατολικό Υδροχόο) βρίσκεται, επίσης, ψηλά στα νοτιοανατολικά.
Δείτε χάρτες με τις θέσεις των δύο πλανητών εδώ.
