Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 20-12 έως 26-12
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 20-12 έως και 26-12 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 20 Δεκεμβρίου
Αν κοιτάξετε ψηλά στον βορρά νωρίς το βράδυ, θα δείτε τον αστερισμό της Κασσιόπης σε σχήμα Μ. Τα τρία πιο φωτεινά άστρα σχηματίζουν την αριστερή πλευρά του.
Τρίτη, 21 Δεκεμβρίου
Το χειμερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του χειμώνα στις 5:59 μμ. Χθες και απόψε είναι οι μεγαλύτερες νύχτες του χρόνου στο βόρειο ημισφαίριο. Ο Ήλιος βρίσκεται στη νοτιότερη κλίση του για το έτος και αρχίζει την εξάμηνη επιστροφή του προς τα βόρεια.
Ο κομήτης Leonard φαίνεται νωρίς το βράδυ πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα. Κοιτάξτε με ένα ζευγάρι κιάλια μισή ώρα μετά τη δύση του Ήλιου.
Τετάρτη, 22 Δεκεμβρίου
Το πιο λαμπρό άστρο ψηλά στον βορειοανατολικό ουρανό αυτές τις νύχτες του Δεκεμβρίου είναι η Αίγα.
Πόσα αστέρια της κατσαρόλας της Μεγάλης Άρκτου μπορείτε να δείτε; Αυτό εξαρτάται από τον ορίζοντά σας, αν είναι καθαρός χωρίς εμπόδια, και αν ο ουρανός σας είναι σκοτεινός. Ιδιαίτερα δύσκολο είναι να εντοπίσετε την άκρη του χερουλιού.
Πέμπτη, 23 Δεκεμβρίου
Ο αστερισμός του Ωρίωνα ανατέλλει όλο και πιο νωρίς κάθε εβδομάδα. Βρίσκεται ήδη πάνω στις 6 ή στις 7 το βράδυ και λάμπει ψηλά στον νοτιοανατολικό ουρανό αργότερα το βράδυ. Το πιο φωτεινό αστέρι στην αριστερή πλευρά του Ωρίωνα είναι ο κιτρινωπός-πορτοκαλής Μπετελγκέζ. Το πιο λαμπρό άστρο στα δεξιά του είναι ο Ρίγκελ. Ανάμεσά τους είναι μια σειρά από τρία αστέρια, σχεδόν κάθετη, που σχηματίζει την περίφημη ζώνη του Ωρίωνα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:54 μμ.
Παρασκευή, 24 Δεκεμβρίου
Τα αστέρια του Κριού λάμπουν ήδη από την αρχή της νύχτας. Ο φωτεινότερος τους, ο Χαμάλ, είναι ένας πορτοκαλής γίγαντας. Μπορείτε να δείτε την απόχρωσή του με γυμνό μάτι;
Το θερινό τρίγωνο που απαρτίζεται από τα φωτεινά αστέρια του Βέγα στον αστερισμό της Λύρας, τον Ντενέμπ στον αστερισμό του Κύκνου και τον Αλτάιρ στον Αετό φαίνεται ακόμα στο βραδινό λυκόφως. Από τα τρία αυτά αστέρια, ο Αλτάιρ σε λίγες ημέρες θα διακρίνεται δύσκολα αφού θα είναι μόλις 6 μοίρες πάνω από τον δυτικό ορίζοντα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:46 μμ.
Σάββατο, 25 Δεκεμβρίου
Καλά Χριστούγεννα (Sol Invictus)! Στα μέσα και προς το τέλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η 25η Δεκεμβρίου ήταν τα γενέθλια του ανυπέρβλητου Ήλιου. Γιορτάζονταν η επιβίωση του ήλιου μετά από ένα ακόμα σκοτεινό ηλιοστάσιο. Δίνονταν η υπόσχεση του φωτός και της ζεστασιάς στην άνοιξη και το καλοκαίρι που ακολουθούσαν. Αυτός ο εορτασμός με τον ανάλογο συμβολισμό του συνεχίστηκε τελικά από το χριστιανισμό.
Κυριακή, 26 Δεκεμβρίου
Ο Άρης περνάει από τον Σκορπιό στον Οφιούχο σήμερα και στέκεται κοντά στον γνωστό του αντίπαλο, τον Αντάρη, στον ουρανό πριν την αυγή. Μια ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου, απέχουν 4,7° μεταξύ τους, με τον Άρη βόρεια (πάνω και αριστερά) του Αντάρη. Ο Άρης λάμπει με μέγεθος 1,6, ενώ ο Αντάρης είναι ελαφρώς φωτεινότερος με μέγεθος 1,1. Συγκρίνετε και αντιπαραβάλλετε τα χρώματά τους καθώς λάμπουν μαζί στον ουρανό του λυκαυγούς.
Μέσω ενός τηλεσκοπίου, ο Κόκκινος Πλανήτης παρουσιάζει έναν μικροσκοπικό δίσκο πλάτους 4″. Ο Άρης απέχει πλέον σχεδόν 2,4 αστρονομικές μονάδες (AU) από τη Γη, όπου 1 AU είναι η μέση απόσταση Γης-Ήλιου. Μέχρι τον Δεκέμβριο του επόμενου έτους, αυτός ο δίσκος θα έχει μεγαλώσει. Θα έχει διάμετρο περίπου 17″ και θα λάμπει πολύ πιο φωτεινός, με μέγεθος -1,9.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:25 μμ.
«Ουράνιο χριστουγεννιάτικο δέντρο»
Το σμήνος του « Χριστουγεννιάτικου Δέντρου» (NGC 2264) βρίσκεται (ανάποδα) πάνω από το νεφέλωμα του Κώνου στο Μονόκερο. Το φωτεινό αστέρι ακριβώς έξω από την άκρη του Κώνου είναι η κορυφή του δέντρου, ενώ το λαμπρότερο αστέρι σηματοδοτεί τον κορμό. Φωτογραφία: ESO
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι κρυμμένος στο φως της δύσης του Ήλιου. Όμως, την παραμονή Χριστουγέννων, θα τον βρείτε περίπου 9° κάτω από την Αφροδίτη. Από την επόμενη εβδομάδα θα αρχίσει να φαίνεται ευκολότερα.
Ο Άρης, με μέγεθος +1,6, στο Ζυγό, αρχίζει να φαίνεται χαμηλά πριν την ανατολή του Ήλιου, αρκετά πιο χαμηλά από τον Στάχυ και τον Αρκτούρο. Η επόμενη καλή εμφάνισή του θα διαρκέσει δύο χρόνια.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,7) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο σούρουπο, στον αστερισμό του Τοξότη. Έχει φτάσει σχεδόν στο μέγιστο ύψος της και την μέγιστη λαμπρότητά της σε αυτή την βραδινή της εμφάνιση. Το μέγεθος του δίσκου της φτάνει στα 55 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,7) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,2) συνεχίζουν να λάμπουν στα νότια νωρίς το βράδυ, 17° μακριά στις δύο αντίθετες πλευρές του Αιγόκερου. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη και δύει μετά τις 8 μμ., ενώ ο Δίας περίπου στις 10 μμ.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον νότιο Κριό) βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά στις 8 μμ.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο, είναι ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ.
