ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-
Ο Δίας σε αντίθεση στις 19 Αυγούστου 2021
1. Τι σημαίνει αντίθεση; Ο γιγαντιαίος πλανήτης Δίας φτάνει σε αντίθεση στις 19 Αυγούστου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο πλανήτης την ημερομηνία αυτή θα περνάει από το σημείο της τροχιάς του που βρίσκεται εγγύτερα προς τη Γη και το ηλιακό φως θα φωτίζει ολόκληρο τον πλανητικό δίσκο. Παρ’ όλο που ο Δίας είναι πάντοτε λαμπρός, οι μέρες κοντά στην ημερομηνία που λαμβάνει χώρα η αντίθεση είναι οι καταλληλότερες για να παρατηρήσει κανείς τον πλανήτη αυτό, καθώς θα φαίνεται μεγαλύτερος και λαμπρότερος και θα βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Η συγκεκριμένη βραδιά (19/08) προσφέρεται, φυσικά, εκτός από οπτική παρατήρηση, και για φωτογράφιση του Δία και των μεγαλύτερων δορυφόρων του. Ο πλανήτης θα είναι ορατός στα…
Δείτε περισσότερα -
Όσα αποκάλυψε η αποστολή Juno για τον πλανήτη Δία
Και ποιος δεν έχει ακούσει για τον επιβλητικό Δία; Και ποιος δεν τον έχει θαυμάσει παρατηρώντας τον από κάποιο τηλεσκόπιο; Ο Δίας είναι ένας γίγαντας πλανήτης, ο μεγαλύτερος του Ηλιακού Συστήματος σε μάζα (318 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης) και σε διαστάσεις (η Γη θα μπορούσε να χωρέσει 1300 φορές στον Δία!). Είναι αέριος, με σύσταση αποτελούμενη κυρίως από υδρογόνο και ήλιο, ενώ διαθέτει και μεταλλικό πυρήνα που ζυγίζει 10 φορές όσο η Γη. Η όψη του προδίδει την παρουσία νεφών και ζωνών ποικίλων χρωμάτων, των οποίων ο σχηματισμός οφείλεται σε ισχυρότατους ανέμους. Σε τροχιά γύρω του περιφέρονται 79 δορυφόροι, ενώ διαθέτει και σύστημα αμυδρών δακτυλίων. Μεγάλο μέρος της γνώσης που έχει αποκομίσει η ανθρωπότητα σχετικά με τον…
Δείτε περισσότερα -
Μη χάσετε την πιο θεαματική βροχή διαττόντων αστέρων, τις Περσείδες!
Η εντυπωσιακή βροχή διαττόντων «Περσείδες» έχει ξεκινήσει ήδη από την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου και θα διαρκέσει περίπου μέχρι τις 20 Αυγούστου. Πρόκειται για μια από τις πιο ευρέως γνωστές και παρατηρούμενες βροχές διαττόντων αστέρων, η οποία προσφέρει κάθε χρόνο ένα εντυπωσιακό θέαμα κατά τις ζεστές νύχτες του καλοκαιριού, ιδιαίτερα όταν η Σελήνη απουσιάζει από τον νυχτερινό ουρανό. Την φετινή χρονιά οι Περσείδες θα κορυφωθούν τη νύχτα της 12ης Αυγούστου, έως και το πρωί της 13ης Αυγούστου. Κατά την κορύφωση του φαινομένου, θα μπορούν να παρατηρηθούν έως και 60 μετέωρα ανά ώρα. Η Σελήνη τις συγκεκριμένες ημερομηνίες θα είναι στη φάση του αύξοντα μηνίσκου και θα δύει σχετικά νωρίς, καθιστώντας τον σκοτεινό ουρανό κατάλληλο για παρατήρηση του φαινομένου. Πώς προκαλείται…
Δείτε περισσότερα -
Από που προέρχονται τα ονόματα των αστέρων;
Επειδή μόνο σε καμιά εκατοντάδα από τους λαμπρότερους αστέρες έχουν αποδοθεί ιδιαίτερα ονόματα (Βέγας, Αρκτούρος, κ.ο.κ.), υπάρχουν κι άλλα συστήματα ονοματοθεσίας για την διάκριση των πιο αμυδρών αστέρων. Η πρώτη συστηματική μέθοδος ονομάτισης των αστέρων αναπτύχθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο Johann Bayer στις αρχές του 17ου αιώνα, μόλις πριν από την εφεύρεση του τηλεσκοπίου. Ο Bayer ονομάτισε τους αστέρες κάθε αστερισμού κατά σειρά λαμπρότητας χρησιμοποιώντας τα πεζά γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου: α για τον λαμπρότερο, β για τον δεύτερο λαμπρότερο, γ για τον τρίτο, κ.ο.κ. Για μερικούς από τους μεγαλύτερους αστερισμούς ο Bayer χρησιμοποίησε όλα τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Έως το τέλος του 17ου αιώνα οι αστρονόμοι συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να ξεπεράσουν τους περιορισμούς του συστήματος του Bayer.…
Δείτε περισσότερα -
«Επικό» βίντεο της NASA δείχνει έκλειψη Ηλίου όπως φαίνεται από το Διάστημα
Μια περίεργη καφετιά μουτζούρα σκιάζει την Αρκτική σε αυτή τη θεαματική εικόνα που μετέδωσε δορυφόρος της NASA. Είναι η σκιά που έριξε το φεγγάρι στη Γη στη διάρκεια της ηλιακής έκλειψης που γοήτευσε μέρος του πλανήτη στις 10 Ιουνίου. Η «επική» εικόνα τραβήχτηκε από το τηλεσκόπιο EPIC του δορυφόρου DSCOVR, ο οποίος βρίσκεται σε ένα σημείο βαρυτικής ισορροπίας ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο, γνωστό ως Σημείο Lagrange 1, περίπου 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα από τη Γη. Το τηλεσκόπιο EPIC μεταδίδει έγχρωμες εικόνες υψηλής ανάλυσης, χρήσιμες για την παρακολούθηση παραγόντων όπως η βλάστηση, το ύψος των νεφών και το όζον. Μια στο τόσο, ο δορυφόρος έχει την ευκαιρία να απαθανατίσει και εκλείψεις Ηλίου. Οι ηλιακές εκλείψεις συμβαίνουν όταν το…
Δείτε περισσότερα -
Οδηγός Παρατήρησης του Θερινού Έναστρου Ουρανού
Για πολλούς καλοκαίρι σημαίνει ελευθερία και διασκέδαση. Οι μέρες έχουν μεγάλη διάρκεια, η θερμοκρασία είναι αυξημένη, τα σχολεία κλείνουν και οι γονείς προγραμματίζουν τις οικογενειακές διακοπές. Είναι επίσης μια υπέροχη ευκαιρία για να απολαύσετε την παραλία ή ένα BBQ με φίλους ή ακόμα να περάσετε ένα χαλαρό ηλιόλουστο απόγευμα. Για τους παρατηρητές του ουρανού το καλοκαίρι δυστυχώς φέρνει μικρότερης διάρκειας νύχτες, αλλά ταυτόχρονα επανορθώνει προσφέροντας μια πληθώρα ουράνιων αντικειμένων προς παρατήρηση, όπως εύκολα αναγνωρίσιμοι δια γυμνού οφθαλμού αστερισμοί και αγαπημένα αντικείμενα βαθέος ουρανού. Οι Περσείδες, μια βροχή διαττόντων αστέρων, προσφέρουν κάθε χρόνο ένα εντυπωσιακό θέαμα κατά τις ζεστές νύχτες του Αυγούστου, ιδιαίτερα όταν η Σελήνη απουσιάζει από τον νυχτερινό ουρανό. Επιπλέον, αυτή η εποχή του έτους είναι η καταλληλότερη για…
Δείτε περισσότερα -
Περσείδες: Η εντυπωσιακή βροχή πεφταστεριών ξεκινά με φόντο τον καλοκαιρινό ουρανό
Οι διάττοντες Περσείδες, η εντυπωσιακή θερινή βροχή «πεφταστεριών», ξεκινά αυτή την εβδομάδα και θα κορυφωθεί, όπως κάθε χρονιά, στα μέσα του Αυγούστου. Οι Περσείδες καταγράφηκαν για πρώτη φορά από Κινέζους αστρονόμους το 36 μ.Χ. και προκαλούνται από τα σωματίδια σκόνης που αφήνει πίσω της η τεράστια ουρά, μήκους δεκάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων, του κομήτη 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ, που διασταυρώνεται με την τροχιά της Γης. Ο κομήτης, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1862 από τους αστρονόμους Λιούις Σουίφτ και Χόρας Τατλ, διαθέτει ένα τεράστιο πυρήνα διαμέτρου περίπου 26 χιλιομέτρων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο γνωστό ουράνιο σώμα που περνάει από τη «γειτονιά» της Γης ανά τακτά χρονικά διαστήματα και χρειάζεται περίπου 133 χρόνια για να πραγματοποιήσει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Η επόμενη κοντινή διέλευσή του από τη Γη αναμένεται…
Δείτε περισσότερα -
Αφροδίτη και Άρης σε καλοκαιρινή συνάντηση με τη Σελήνη
Οι πλανήτες, όπως προδίδει η ετυμολογία της λέξης, φαίνεται να πλανώνται στον ουρανό, ανάμεσα στους απλανείς μακρινούς αστέρες. Η κίνηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα η μεταξύ τους απόσταση, όπως αυτή προβάλλεται στην ουράνια σφαίρα και παρατηρείται από τη Γη, άλλοτε να ελαττώνεται κι άλλοτε να αυξάνεται. Όταν δύο πλανήτες προβάλλονται στην ουράνια σφαίρα σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους, λέμε ότι λαμβάνει χώρα το φαινόμενο της συνόδου. Μια τέτοια σύνοδος θα λάβει χώρα και θα είναι παρατηρήσιμη σήμερα και αύριο, 12 και 13 Ιουλίου. Παρατηρώντας χαμηλά στα δυτικά – βορειοδυτικά περίπου μισή ώρα μετά τη δύση του Ήλιου, θα δει κανείς την Αφροδίτη και τον Άρη να φαίνονται στον ουρανό πολύ κοντά. Η μεταξύ τους απόσταση θα είναι περίπου 0.5°.…
Δείτε περισσότερα -
12 Στόχοι για να παρατηρήσετε με το νέο σας τηλεσκόπιο
Η πρώτη βραδιά που θα βγείτε να εξερευνήσετε τον έναστρο ουρανό με το νέο σας τηλεσκόπιο, θα είναι σίγουρα συναρπαστική! Αλλά μπορεί εύκολα να χαθεί το ενδιαφέρον, ειδικά αν δεν έχετε κατά νου στόχους για παρατήρηση. Παρακάτω, θα βρείτε 12 κορυφαίους στόχους για παρατήρηση με το τηλεσκόπιό σας, που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε την περιήγησή σας στον κόσμο της ερασιτεχνικής αστρονομίας! Αντικείμενα του Ηλιακού Συστήματος 1. ΣΕΛΗΝΗ Η Σελήνη αποτελεί έναν εξαιρετικό στόχο παρατήρησης για το νέο σας τηλεσκόπιο. Είναι ορατή τις περισσότερες νύχτες του έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου περνά πολλές φορές από ένα σύνολο φάσεων που έχουν ενδιαφέρον. Παρατηρήστε την Σελήνη κάθε βράδυ για έναν ολόκληρο σεληνιακό κύκλο (ο χρόνος από Νέα Σελήνη σε Νέα Σελήνη,…
Δείτε περισσότερα -
Αστροφυσική πρωτιά: Ανιχνεύθηκαν 2 περιπτώσεις κατακλυσμικής συγχώνευσης μίας μαύρης τρύπας
Για πρώτη φορά οι αστροφυσικοί επιβεβαίωσαν δύο παρόμοιες περιπτώσεις κατακλυσμικής συγχώνευσης μελανών οπών με άστρα νετρονίων. Με τη βοήθεια των βαρυτικών κυμάτων που δημιουργήθηκαν και ταξίδεψαν έως τη Γη, τα δύο περιστατικά ανιχνεύθηκαν από τα παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων LIGO (ΗΠΑ) και VIRGO (Ευρώπης) με διαφορά δέκα ημερών το ένα επεισόδιο από το άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις, πιθανότατα, η μαύρη τρύπα «κατάπιε» ολόκληρο το άστρο νετρονίων. Τα βαρυτικά κύματα είναι «ρυτιδώσεις» του χωροχρόνου, που προκαλούνται από κινούμενα στο σύμπαν αντικείμενα μεγάλης μάζας. Στη διάρκεια της εξαετίας από τότε που έγινε η πρώτη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων στη Γη (το 2015), έχουν εντοπιστεί συνολικά περισσότερα από 50 περιστατικά συγχώνευσης είτε μελανών οπών μεταξύ τους είτε ζευγαριών άστρων νετρονίων. Τώρα, για πρώτη φορά…
Δείτε περισσότερα -
Καταγραφή λαμπρού μετεώρου/βολίδας στον Πρόδρομο Κύπρου
Τα ξημερώματα της Παρασκευής 18 του μήνα, καταγράφηκε από την πανοραμική κάμερα all-sky του 1010 Asteroskopeion στον Πρόδρομο η πτώση ενός λαμπρού πεφταστεριού τύπου «βολίδας». Το μετέωρο εξερράγη στην ανώτερη ατμόσφαιρα σε ύψος που συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 76 και 100 χιλιόμετρα, με τουλάχιστον 4 διαδοχικές εκλάμψεις και άφησε πίσω του ίχνος από υπερθερμασμένα σωματίδια που παρέμεινε ορατό για τουλάχιστον 40 λεπτά, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν. Εντυπωσιακή είναι η εξέλιξη του ίχνους που καταγράφεται στην κάμερα. Το ίχνος φαίνεται να παρασέρνεται προς τα ανατολικά, γεγονός που συνάδει με τις μέχρι τώρα παρατηρήσεις παρόμοιων φαινομένων. Δείτε την εντυπωσιακή βολίδα αλλά και τον «χορό» του ίχνους εδώ: Πηγή: 1010 Asteroskopeion
Δείτε περισσότερα -
NASA: Το Hubble φωτογράφισε ολόκληρο γαλαξία – Δείτε πώς είναι ο Σίφερτ NGC 3254
Μια εκπληκτική φωτογραφία του γαλαξία με το όνομα NGC 3254 κατάφερε να τραβήξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA. Οι Γαλαξίες Σίφερτ αποτελούν το 10% όλων των γαλαξιών και πήραν την ονομασία τους από τον Αμερικανό Αστρονόμο Καρλ Σίφερτ, που για πρώτη φορά τους μελέτησε τη δεκαετία του 1950. Οι Γαλαξίες Σίφερτ αποτελούν έναν τύπο γαλαξιών, που περιλαμβάνουν έναν εξαιρετικά λαμπρό μικρό πυρήνα, που μερικές φορές ξεπερνά σε φωτεινότητα ολόκληρο τον περιβάλλοντα γαλαξία. Σύμφωνα με τη NASA, οι συγκεκριμένοι τύποι Γαλαξία έχουν «εξαιρετικά ενεργούς πυρήνες» και ανήκουν στους «ενεργούς γαλαξίες». Η φωτογραφία του NGC 3254 αποτελεί μια σύνθεση υπέρυθρων και ορατών εικόνων. Από τη μία πλευρά παραπέμπει σε τυπικό σπειροειδή γαλαξία. Ωστόσο στην πραγματικότητα είναι Γαλαξίας του Σίφερτ, που μπορεί να…
Δείτε περισσότερα -
10 facts για τους εξωπλανήτες
1. Τι είναι οι εξωπλανήτες; Πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από άλλους αστέρες, εκτός του Ήλιου, χαρακτηρίζονται ως εξωπλανήτες ή εξωηλιακοί πλανήτες. Κάποιοι από αυτούς είναι αέριοι κι άλλοι βραχώδεις. Ενδέχεται να είναι καυτοί ή παγωμένοι. Μπορεί να μοιάζουν με τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος – ίσως όμως και όχι. 2. Πόσοι εξωπλανήτες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα; Σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 4401 εξωπλανητών σε 3271 πλανητικά συστήματα. Από αυτούς 165 είναι γήινοι, δηλαδή βραχώδεις, με πυρήνα σιδήρου, όπως οι εσωτερικοί πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος (Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης). Όμως, στην πλειοψηφία τους οι εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί έως σήμερα είναι αέριοι γίγαντες, που βρίσκονται σε πολύ κοντινές αποστάσεις από τον μητρικό τους αστέρα. Βέβαια, υπάρχουν και περισσότερα από…
Δείτε περισσότερα -
Ερασιτέχνες αστρονόμοι ανακάλυψαν σπάνιο πλανητικό σύστημα
Ερασιτέχνες αστρονόμοι βλέποντας δεδομένα από το διαστημικό παρατηρητήριο TESS διέκριναν την πιθανή παρουσία ενός πλανητικού συστήματος σε απόσταση 352 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Ηρακλή. Ομάδα επιστημόνων ανέλαβε να διερευνήσει τα ευρήματα των ερασιτεχνών αστρονόμων και με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» επιβεβαιώνει την ανακάλυψη ενός νέου πλανητικού συστήματος. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί περίπου 4,5 χιλιάδες εξωπλανήτες όμως στην συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκουν σε συστήματα που μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί δεύτερος πλανήτης σε αυτά. Τα συστήματα που έχουν εντοπιστεί δύο ή περισσότεροι πλανήτες είναι ελάχιστα για αυτό και η ανακάλυψη τους παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτό το νέο πλανητικό σύστημα. Το άστρο του συστήματος στο οποίο…
Δείτε περισσότερα -
Μάγεψε η δακτυλιοειδής έκλειψη ηλίου – Μοναδικές εικόνες
Ορατή σε περιοχές του βορείου ημισφαιρίου, όχι όμως και στην Ελλάδα, ήταν η δακτυλιοειδής μερική ηλιακή έκλειψη της Πέμπτης. Η μερική έκλειψη, η οποία χαρακτηρίζεται και σαν «δαχτυλίδι της φωτιάς», έγινε αρχικά ορατή στο Οντάριο του Καναδά και ακολούθως στη Γροιλανδία, τον Βόρειο Πόλο και τη Σιβηρία, με τη Σελήνη να περνά μπροστά από τον ήλιο. Το φαινόμενο ήταν επίσης μερικά ορατό από τις ΗΠΑ και μέρος της Ευρώπης, όπως στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στον βόρειο Καναδά, τη βόρεια Ρωσία, τη βορειοδυτική Γροιλανδία και τον Βόρειο Πόλο, το φεγγάρι κάλυψε το 88% του ηλιακού δίσκου. Τέτοιου είδους έκλειψη συμβαίνει όταν η νέα Σελήνη είναι πολύ μακριά από τη Γη (κοντά στο απόγειό της) για να καλύψει τελείως τον…
Δείτε περισσότερα -
Το σκάφος Juno τράβηξε κοντινές φωτογραφίες του δορυφόρου Γανυμήδη του Δία
Το διαστημικό σκάφος Juno της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) πέρασε κοντά από τον Γανυμήδη, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Δία και όλου του ηλιακού συστήματος μας, και έστειλε στη Γη τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του μακρινού παγωμένου φεγγαριού-μαμούθ εδώ και δύο δεκαετίες. Το σκάφος πλησίασε σε απόσταση περίπου 1.000 χιλιομέτρων πάνω από τον Γανυμήδη, ο οποίος με διάμετρο 5.260 χιλιομέτρων είναι μεγαλύτερος και από τον πλανήτη Ερμή. Η NASA είχε προηγουμένως μελετήσει τον Γανυμήδη αρχικά με τις αποστολές Voyager στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και μετά με το σκάφος Galileo το 2000. Η προσέγγιση ενός νέου σκάφους επέτρεψε τη συλλογή νέων πολύτιμων επιστημονικών δεδομένων, όπως μετρήσεων του μαγνητικού πεδίου του Γανυμήδη (του μοναδικού δορυφόρου στο ηλιακό σύστημα που είναι αρκετά…
Δείτε περισσότερα