ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-
Αφροδίτη και Άρης σε καλοκαιρινή συνάντηση με τη Σελήνη
Οι πλανήτες, όπως προδίδει η ετυμολογία της λέξης, φαίνεται να πλανώνται στον ουρανό, ανάμεσα στους απλανείς μακρινούς αστέρες. Η κίνηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα η μεταξύ τους απόσταση, όπως αυτή προβάλλεται στην ουράνια σφαίρα και παρατηρείται από τη Γη, άλλοτε να ελαττώνεται κι άλλοτε να αυξάνεται. Όταν δύο πλανήτες προβάλλονται στην ουράνια σφαίρα σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους, λέμε ότι λαμβάνει χώρα το φαινόμενο της συνόδου. Μια τέτοια σύνοδος θα λάβει χώρα και θα είναι παρατηρήσιμη σήμερα και αύριο, 12 και 13 Ιουλίου. Παρατηρώντας χαμηλά στα δυτικά – βορειοδυτικά περίπου μισή ώρα μετά τη δύση του Ήλιου, θα δει κανείς την Αφροδίτη και τον Άρη να φαίνονται στον ουρανό πολύ κοντά. Η μεταξύ τους απόσταση θα είναι περίπου 0.5°.…
Δείτε περισσότερα -
12 Στόχοι για να παρατηρήσετε με το νέο σας τηλεσκόπιο
Η πρώτη βραδιά που θα βγείτε να εξερευνήσετε τον έναστρο ουρανό με το νέο σας τηλεσκόπιο, θα είναι σίγουρα συναρπαστική! Αλλά μπορεί εύκολα να χαθεί το ενδιαφέρον, ειδικά αν δεν έχετε κατά νου στόχους για παρατήρηση. Παρακάτω, θα βρείτε 12 κορυφαίους στόχους για παρατήρηση με το τηλεσκόπιό σας, που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε την περιήγησή σας στον κόσμο της ερασιτεχνικής αστρονομίας! Αντικείμενα του Ηλιακού Συστήματος 1. ΣΕΛΗΝΗ Η Σελήνη αποτελεί έναν εξαιρετικό στόχο παρατήρησης για το νέο σας τηλεσκόπιο. Είναι ορατή τις περισσότερες νύχτες του έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου περνά πολλές φορές από ένα σύνολο φάσεων που έχουν ενδιαφέρον. Παρατηρήστε την Σελήνη κάθε βράδυ για έναν ολόκληρο σεληνιακό κύκλο (ο χρόνος από Νέα Σελήνη σε Νέα Σελήνη,…
Δείτε περισσότερα -
Αστροφυσική πρωτιά: Ανιχνεύθηκαν 2 περιπτώσεις κατακλυσμικής συγχώνευσης μίας μαύρης τρύπας
Για πρώτη φορά οι αστροφυσικοί επιβεβαίωσαν δύο παρόμοιες περιπτώσεις κατακλυσμικής συγχώνευσης μελανών οπών με άστρα νετρονίων. Με τη βοήθεια των βαρυτικών κυμάτων που δημιουργήθηκαν και ταξίδεψαν έως τη Γη, τα δύο περιστατικά ανιχνεύθηκαν από τα παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων LIGO (ΗΠΑ) και VIRGO (Ευρώπης) με διαφορά δέκα ημερών το ένα επεισόδιο από το άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις, πιθανότατα, η μαύρη τρύπα «κατάπιε» ολόκληρο το άστρο νετρονίων. Τα βαρυτικά κύματα είναι «ρυτιδώσεις» του χωροχρόνου, που προκαλούνται από κινούμενα στο σύμπαν αντικείμενα μεγάλης μάζας. Στη διάρκεια της εξαετίας από τότε που έγινε η πρώτη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων στη Γη (το 2015), έχουν εντοπιστεί συνολικά περισσότερα από 50 περιστατικά συγχώνευσης είτε μελανών οπών μεταξύ τους είτε ζευγαριών άστρων νετρονίων. Τώρα, για πρώτη φορά…
Δείτε περισσότερα -
Καταγραφή λαμπρού μετεώρου/βολίδας στον Πρόδρομο Κύπρου
Τα ξημερώματα της Παρασκευής 18 του μήνα, καταγράφηκε από την πανοραμική κάμερα all-sky του 1010 Asteroskopeion στον Πρόδρομο η πτώση ενός λαμπρού πεφταστεριού τύπου «βολίδας». Το μετέωρο εξερράγη στην ανώτερη ατμόσφαιρα σε ύψος που συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 76 και 100 χιλιόμετρα, με τουλάχιστον 4 διαδοχικές εκλάμψεις και άφησε πίσω του ίχνος από υπερθερμασμένα σωματίδια που παρέμεινε ορατό για τουλάχιστον 40 λεπτά, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν. Εντυπωσιακή είναι η εξέλιξη του ίχνους που καταγράφεται στην κάμερα. Το ίχνος φαίνεται να παρασέρνεται προς τα ανατολικά, γεγονός που συνάδει με τις μέχρι τώρα παρατηρήσεις παρόμοιων φαινομένων. Δείτε την εντυπωσιακή βολίδα αλλά και τον «χορό» του ίχνους εδώ: Πηγή: 1010 Asteroskopeion
Δείτε περισσότερα -
NASA: Το Hubble φωτογράφισε ολόκληρο γαλαξία – Δείτε πώς είναι ο Σίφερτ NGC 3254
Μια εκπληκτική φωτογραφία του γαλαξία με το όνομα NGC 3254 κατάφερε να τραβήξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA. Οι Γαλαξίες Σίφερτ αποτελούν το 10% όλων των γαλαξιών και πήραν την ονομασία τους από τον Αμερικανό Αστρονόμο Καρλ Σίφερτ, που για πρώτη φορά τους μελέτησε τη δεκαετία του 1950. Οι Γαλαξίες Σίφερτ αποτελούν έναν τύπο γαλαξιών, που περιλαμβάνουν έναν εξαιρετικά λαμπρό μικρό πυρήνα, που μερικές φορές ξεπερνά σε φωτεινότητα ολόκληρο τον περιβάλλοντα γαλαξία. Σύμφωνα με τη NASA, οι συγκεκριμένοι τύποι Γαλαξία έχουν «εξαιρετικά ενεργούς πυρήνες» και ανήκουν στους «ενεργούς γαλαξίες». Η φωτογραφία του NGC 3254 αποτελεί μια σύνθεση υπέρυθρων και ορατών εικόνων. Από τη μία πλευρά παραπέμπει σε τυπικό σπειροειδή γαλαξία. Ωστόσο στην πραγματικότητα είναι Γαλαξίας του Σίφερτ, που μπορεί να…
Δείτε περισσότερα -
10 facts για τους εξωπλανήτες
1. Τι είναι οι εξωπλανήτες; Πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από άλλους αστέρες, εκτός του Ήλιου, χαρακτηρίζονται ως εξωπλανήτες ή εξωηλιακοί πλανήτες. Κάποιοι από αυτούς είναι αέριοι κι άλλοι βραχώδεις. Ενδέχεται να είναι καυτοί ή παγωμένοι. Μπορεί να μοιάζουν με τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος – ίσως όμως και όχι. 2. Πόσοι εξωπλανήτες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα; Σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 4401 εξωπλανητών σε 3271 πλανητικά συστήματα. Από αυτούς 165 είναι γήινοι, δηλαδή βραχώδεις, με πυρήνα σιδήρου, όπως οι εσωτερικοί πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος (Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης). Όμως, στην πλειοψηφία τους οι εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί έως σήμερα είναι αέριοι γίγαντες, που βρίσκονται σε πολύ κοντινές αποστάσεις από τον μητρικό τους αστέρα. Βέβαια, υπάρχουν και περισσότερα από…
Δείτε περισσότερα -
Ερασιτέχνες αστρονόμοι ανακάλυψαν σπάνιο πλανητικό σύστημα
Ερασιτέχνες αστρονόμοι βλέποντας δεδομένα από το διαστημικό παρατηρητήριο TESS διέκριναν την πιθανή παρουσία ενός πλανητικού συστήματος σε απόσταση 352 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Ηρακλή. Ομάδα επιστημόνων ανέλαβε να διερευνήσει τα ευρήματα των ερασιτεχνών αστρονόμων και με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» επιβεβαιώνει την ανακάλυψη ενός νέου πλανητικού συστήματος. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί περίπου 4,5 χιλιάδες εξωπλανήτες όμως στην συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκουν σε συστήματα που μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί δεύτερος πλανήτης σε αυτά. Τα συστήματα που έχουν εντοπιστεί δύο ή περισσότεροι πλανήτες είναι ελάχιστα για αυτό και η ανακάλυψη τους παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτό το νέο πλανητικό σύστημα. Το άστρο του συστήματος στο οποίο…
Δείτε περισσότερα -
Μάγεψε η δακτυλιοειδής έκλειψη ηλίου – Μοναδικές εικόνες
Ορατή σε περιοχές του βορείου ημισφαιρίου, όχι όμως και στην Ελλάδα, ήταν η δακτυλιοειδής μερική ηλιακή έκλειψη της Πέμπτης. Η μερική έκλειψη, η οποία χαρακτηρίζεται και σαν «δαχτυλίδι της φωτιάς», έγινε αρχικά ορατή στο Οντάριο του Καναδά και ακολούθως στη Γροιλανδία, τον Βόρειο Πόλο και τη Σιβηρία, με τη Σελήνη να περνά μπροστά από τον ήλιο. Το φαινόμενο ήταν επίσης μερικά ορατό από τις ΗΠΑ και μέρος της Ευρώπης, όπως στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στον βόρειο Καναδά, τη βόρεια Ρωσία, τη βορειοδυτική Γροιλανδία και τον Βόρειο Πόλο, το φεγγάρι κάλυψε το 88% του ηλιακού δίσκου. Τέτοιου είδους έκλειψη συμβαίνει όταν η νέα Σελήνη είναι πολύ μακριά από τη Γη (κοντά στο απόγειό της) για να καλύψει τελείως τον…
Δείτε περισσότερα -
Το σκάφος Juno τράβηξε κοντινές φωτογραφίες του δορυφόρου Γανυμήδη του Δία
Το διαστημικό σκάφος Juno της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) πέρασε κοντά από τον Γανυμήδη, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Δία και όλου του ηλιακού συστήματος μας, και έστειλε στη Γη τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του μακρινού παγωμένου φεγγαριού-μαμούθ εδώ και δύο δεκαετίες. Το σκάφος πλησίασε σε απόσταση περίπου 1.000 χιλιομέτρων πάνω από τον Γανυμήδη, ο οποίος με διάμετρο 5.260 χιλιομέτρων είναι μεγαλύτερος και από τον πλανήτη Ερμή. Η NASA είχε προηγουμένως μελετήσει τον Γανυμήδη αρχικά με τις αποστολές Voyager στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και μετά με το σκάφος Galileo το 2000. Η προσέγγιση ενός νέου σκάφους επέτρεψε τη συλλογή νέων πολύτιμων επιστημονικών δεδομένων, όπως μετρήσεων του μαγνητικού πεδίου του Γανυμήδη (του μοναδικού δορυφόρου στο ηλιακό σύστημα που είναι αρκετά…
Δείτε περισσότερα -
Η NASA εξήγγειλε δύο νέες αμερικανικές αποστολές στην Αφροδίτη
Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) ανακοίνωσε ότι επέλεξε, έπειτα από 30 χρόνια απουσίας, να πραγματοποιήσει δύο νέες αποστολές στην Αφροδίτη, τον κοντινότερο πλανήτη στη Γη, αλλά αγνοημένο μέχρι σήμερα εξαιτίας του άκρως αφιλόξενου περιβάλλοντος του. Οι νέες αποστολές θα ρίξουν φως στο πώς η Αφροδίτη έγινε μια καυτή και πνιγηρή «κόλαση», με θερμοκρασίες που λιώνουν ακόμη και μέταλλα, παρόλο που κατά τα άλλα έχει πολλές ομοιότητες με τη Γη και κάποτε υπήρξε πιθανώς ο πρώτος κατοικήσιμος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, με ωκεανό και «γήινο» κλίμα. Όμως κάτι συνέβη και, σύμφωνα με την κυρίαρχη επιστημονική υπόθεση, η Αφροδίτη έπεσε θύμα ενός εκτός ελέγχου «φαινομένου του θερμοκηπίου», κάτι που μερικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να αποτελεί το μακρινό μέλλον και της ίδια…
Δείτε περισσότερα -
Το πρώτο πείραμα πλανητικής άμυνας της ανθρωπότητας
Μια ξεχωριστή κατηγορία αστεροειδών, αποτελούν οι παραγήινοι αστεροειδείς. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι οι τροχιές τους μεταβάλλονται με ακανόνιστο τρόπο και τέμνουν τις τροχιές των εσωτερικών πλανητών του Ηλιακού Συστήματος, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και η Γη. Ως αποτέλεσμα, τέτοιου είδους αντικείμενα κάποια στιγμή είτε συγκρούονται με κάποιον πλανήτη, είτε διαφεύγουν εκτός του Ηλιακού Συστήματος. Σήμερα, η πλειοψηφία των παραγήινων αστεροειδών με διάμετρο της τάξης του ενός χιλιομέτρου έχει εντοπιστεί και καταγραφεί. Όμως, μικρότερης διαμέτρου αντικείμενα (υπολογίζεται ότι φτάνουν τις 30.000) δεν παρακολουθούνται σε ανάλογο βαθμό, παρ’ όλο που θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για τη Γη. Ένα παράδειγμα παραγήινου αστεροειδή που όμως δεν αποτελεί απειλή για τη Γη, είναι ο Δίδυμος (65803 Didymos). Πρόκειται μάλιστα για διπλό σύστημα: το…
Δείτε περισσότερα -
Ο διάδοχος του Hubble άνοιξε το χρυσό καθρέφτη του
Μετά από αρκετές καθυστερήσεις που έθεσαν ακόμη και σε αμφιβολία το όλο εγχείρημα το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb βρίσκεται στο τελικό στάδιο των προετοιμασιών για να τοποθετηθεί στον πύραυλο που θα τον στείλει σε απόσταση 1,5 εκατ. χλμ. από την Γη όπου θα εγκατασταθεί σε αντίθετη κατεύθυνση από τον Ήλιο. Εκεί θα ανοίξει τον τεράστιο χρυσής απόχρωσης καθρέφτη του ο οποίος θα συλλέγει το απαραίτητο φως για την παρατήρηση του Σύμπαντος. Πραγματοποιήθηκε πριν από λίγα 24ωρα μια πετυχημένη δοκιμή της λειτουργίας του καθρέφτη δημιουργώντας μεγάλη αισιοδοξία στους επιτελείς της αποστολής ότι όλα προχωρούν πλέον πολύ καλά. Σε σύγκριση με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble του οποίου ο καθρέπτης έχει διάμετρο 2,4 μέτρα, ο καθρέπτης του James Webb είναι διαστάσεων 6,5 μέτρων.…
Δείτε περισσότερα -
Οδηγός Παρατήρησης της Σελήνης
Η Σελήνη! Και ποιος δεν απολαμβάνει την παρατήρηση του φεγγαριού μας; Είναι όμορφο και προσφέρει ηρεμία, αλλά ταυτόχρονα είναι και μυστηριώδες. Ιστορικά, η Σελήνη έχει αποτελέσει έμπνευση για την απόκτηση γνώσης και τη δημιουργία θρύλων. Κάποιοι πολιτισμοί πίστευαν ότι η Σελήνη έχει μυθικές δυνάμεις που μπορούν να επηρεάσουν την συμπεριφορά των ανθρώπων. Έτσι προέκυψε και το ρήμα «σεληνιάζομαι». Φυσικά, κατά το παρελθόν, υπήρξε και η πεποίθηση ότι υπό το φως της Πανσελήνου τριγύριζαν λυκάνθρωποι και βαμπίρ..! Η Σελήνη επηρεάζει τη διαμόρφωση της ζωής και η επιρροή της είναι ζωτικής σημασίας για το περιβάλλον της Γης. Τα νυχτόβια πλάσματα για παράδειγμα, επωφελούνται από τον φυσικό φωτισμό του φεγγαριού για να καθαρίσουν το έδαφος για το επόμενο γεύμα τους, ενώ επαγρυπνούν για…
Δείτε περισσότερα -
Ο δορυφόρος Ευρώπη διαθέτει γούρνες νερού φιλικές στην ζωή
Οι επιστήμονες υποπτεύονταν εδώ και αρκετές δεκαετίες ότι η Ευρώπη, το παγωμένο φεγγάρι του Δία κρύβει στο εσωτερικό του έναν μεγάλο ωκεανό και άρα πιθανώς να υπάρχουν εκεί και κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο. Κάποια στιγμή οι διαστημικές αποστολές που βρέθηκαν εκεί αλλά και η εξέλιξη της τεχνολογίας και των μεθόδων ανάλυσης και παρατήρησης δεδομένων επιβεβαίωσαν την ύπαρξη ενός ωκεανού που βρίσκεται σε βάθος περίπου 25 χλμ. κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου. Εκτιμάται ότι ο ωκεανός αυτός έχει τεράστιο βάθος 60-150 χλμ. Έχουν κατατεθεί προτάσεις εξερεύνησης της Ευρώπης και το 2024 η NASA έχει προγραμματίσει την εκτόξευση ενός σκάφους που θα ταξιδέψει στον δορυφόρο θα τεθεί σε τροχιά γύρω από αυτόν και πραγματοποιήσει σειρά ερευνών.…
Δείτε περισσότερα -
Παράξενο σουπερνόβα πονοκεφαλιάζει τους επιστήμονες
Διεθνής ερευνητική ομάδα με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» παρουσιάζει έναν υπερκαινοφανή αστέρα τον οποίο χαρακτηρίζει «εκκεντρικό». Οι ερευνητές μελέτησαν ένα άστρο που καταστράφηκε σε μια έκρηξη σουπερνόβα σε απόσταση 35 εκατ. ετών φωτός από εμάς. Εικόνες του υπερκαινοφανούς αστέρα με την κωδική ονομασία 2019yvr κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Η μελέτη των εικόνων αποκάλυψε ότι στα εξωτερικά στρώματα του κίτρινου ψυχρού «κουφαριού» του άστρου δεν υπάρχει κανένα ίχνος υδρογόνου. «Δεν έχουμε δει τέτοιο σενάριο μέχρι σήμερα. Αν ένα άστρο εκρήγνυται χωρίς υδρογόνο θα έπρεπε να είναι πολύ καυτό και να έχει μπλε απόχρωση. Είναι σχεδόν αδύνατο να είναι ένα άστρο τόσο ψυχρό χωρίς να υπάρχει υδρογόνο στο εξωτερικό του στρώμα. Εξετάσαμε κάθε αστρικό μοντέλο…
Δείτε περισσότερα -
Το Hubble παρατηρεί γίγαντα πλανήτη εν τη γενέσει του
Ακόμα και 31 χρόνια μετά την εκτόξευσή του, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA εξακολουθεί να συλλέγει και να προσφέρει στους επιστήμονες της Γης πολύτιμα δεδομένα. Πρόσφατα, έδωσε στους αστρονόμους μια σπάνια ευκαιρία να παρατηρήσουν έναν πλανήτη διαστάσεων της τάξης όσο οι διαστάσεις του Δία που βρίσκεται ακόμα υπό σχηματισμό αυξάνοντας τη μάζα του με το καυτό υλικό που υπάρχει στην περιοχή γύρω από τον αστέρα που τον φιλοξενεί. Ο λόγος για τον πλανήτη PDS 70b. Αυτός, διαθέτει τον δικό του δίσκο αερίων και σκόνης από τον οποίο απορροφά υλικό. Ο δίσκος αυτός με τη σειρά του αποτελεί τμήμα του δίσκου αερίων και σκόνης που περιβάλλει τον μητρικό του αστέρα. Ο νάνος αστέρας αυτός ονομάζεται PDS 70 και απέχει 370…
Δείτε περισσότερα