ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών παρακολουθεί με ακρίβεια τη διέλευση του αστεροειδούς 7482 (1994 PC1)
Τo Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών & Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) οργάνωσε αποστολή για την παρατήρηση του αστεροειδούς 7482 (1994 PC1) με το τηλεσκόπιο Κρυονερίου (1.2μ), η οποία στέφθηκε με επιτυχία. Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στο σχετικό βίντεο, στις 18/01/2022 (ώρα 20:30 UTC ή 18:30 ώρα Ελλάδος), ο Αστρονόμος του ΙΑΑΔΕΤ Δρ. Α. Λιάκος, παρατήρησε τον αστεροειδή, ο οποίος στο βίντεο φαίνεται σταθερός στο κέντρο της εικόνας, με τους αστέρες του υποβάθρου να κινούνται. Ο αστεροειδής πέρασε σχετικά “κοντά” από τη Γη, σε απόσταση 1,93 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, ή αλλιώς 5,15 φορές την απόσταση Γης-Σελήνης. Ο αστεροειδής είχε φαινόμενο μέγεθος 10.17mag, διάμετρο 1052 μέτρα, κινείται με ταχύτητα 70.415 χλμ την ώρα (19,56 km/s) και η περίοδος περιστροφής του γύρω…
Δείτε περισσότερα -
Διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb: ένα νέο κεφάλαιο στην εξερεύνηση του διαστήματος
Είναι γεγονός! Μετά από επανειλημμένες αναβολές, καθυστερήσεις λόγω προβλημάτων και εξονυχιστικούς ελέγχους, το πολυαναμενόμενο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (για συντομία JWST από το James Webb Space Telescope) πρόκειται αισίως να εκτοξευθεί στις 24 Δεκεμβρίου 2021, στις 14:20 ώρα Ελλάδος. Γενικά Το τηλεσκόπιο έλαβε το όνομά του από τον James Edwin Webb (1906-1992), ο οποίος υπήρξε επικεφαλής της NASA και διηύθυνε το ιστορικό πρόγραμμα εξερεύνησης της Σελήνης, Apollo. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ του Αμερικανικού Οργανισμού Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA), της Ευρωπαϊκής και της Καναδικής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA & CSA, αντίστοιχα) και για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του συνεργάστηκαν χιλιάδες επιστήμονες και μηχανικοί και πάνω από 250 εταιρείες, πανεπιστήμια και υπηρεσίες. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1996…
Δείτε περισσότερα -
Τα γιγάντια τηλεσκόπια της δεκαετίας
Εναν αιώνα μετά τη δεκαετία κατά την οποία ο Αμερικανός αστρονόμος Eντουιν Χαμπλ απέδειξε πως ο γαλαξίας μας δεν ήταν ο μοναδικός γαλαξίας στο σύμπαν και ο Ζορζ Λεμέτρ έθετε τις βάσεις για τη Θεωρία της Μεγάλης Eκρηξης, οι σύγχρονοι αστρονόμοι θα έχουν σύντομα την ευκαιρία να μελετήσουν το σύμπαν με μερικά από τα πιο γιγάντια τηλεσκόπια στην επιφάνεια της Γης και στο Διάστημα. Γιατί η τεχνολογία και οι νέες τεχνικές που εφαρμόστηκαν μας έδωσαν την ευκαιρία ώστε πολύ μεγαλύτερα τηλεσκόπια να έχουν αρχίσει ήδη να ξεφυτρώνουν στις ψηλές βουνοκορφές του πλανήτη μας, αλλά και στο Διάστημα. Με πρώτο και καλύτερο τον αντικαταστάτη του διαστημικού τηλεσκοπίου Χαμπλ, το οποίο θα εκτοξευθεί στις 22 Δεκεμβρίου με την ονομασία James Webb (1906-1992),…
Δείτε περισσότερα -
Ο Θεσσαλονικιός «κυνηγός των εκλείψεων» – Ο Αριστείδης Βούλγαρης ταξίδεψε στην Ανταρκτική για να μελετήσει ακόμα μια ολική έκλειψη Ηλίου
Καρέ-καρέ άλλη μία έκλειψη ηλίου κατέγραψε ο κυνηγός εκλείψεων και κατασκευαστής αστρονομικών οργάνων Αριστείδης Βούλγαρης. «Πρώτο βιολί» στη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης, ταξίδεψε μαζί με τον καθηγητή αστροφυσικής (Fermi Institute, University of Chicago) και συνεργάτη της NASA τα τελευταία 50 χρόνια Αθανάσιο Οικονόμου στην περιοχή του Νότιου Ατλαντικού Ωκεανού παρατηρώντας στις, 4 Δεκεμβρίου μια ακόμη ολική έκλειψη Ηλίου. Αυτή ήταν ορατή μόνο από τμήμα της Ανταρκτικής και των θαλασσίων ορίων της. Η διεθνής ομάδα ηλιακών αστρονόμων επιβιβάστηκε σε δύο αεροσκάφη της αποστολής EFLIGHT2021-SUNRISE και κατέγραψε, με ειδικά όργανα, το φαινόμενο της ολικής έκλειψης. Ήδη, μάλιστα, έχει ξεκινήσει η ανάλυση και η επεξεργασία των δεδομένων που ελήφθησαν από τους φασματογράφους, από τον μαθηματικό-επίκουρο καθηγητή Χριστόφορο Μουρατίδη (Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Σύρου). Βούλγαρης: Η θερμοκρασία στο…
Δείτε περισσότερα -
Μη χάσετε την ευκαιρία να παρατηρήσετε τον κομήτη Leonard!
Οι κομήτες είναι αντικείμενα του Ηλιακού Συστήματος που αποτελούνται κυρίως από πάγο και σκόνη. Όταν ένας κομήτης πλησιάσει κοντά στον Ήλιο, ένα μέρος του πάγου του μετατρέπεται σε αέριο και ταυτόχρονα παρασύρει σκόνη. Έτσι ο πυρήνας του φαίνεται να συνοδεύεται από δύο ουρές! Η μία αποτελείται από σκόνη και η άλλη από αέρια. Ένα τέτοιο ουράνιο αντικείμενο είναι και ο C/2021 A1 (Leonard) που προέρχεται από την εξώτερη περιοχή του Ηλιακού Συστήματος. Η μέγιστη απόστασή του από τον Ήλιο (το αφήλιο της τροχιάς του) είναι ίση με 3700 αστρονομικές μονάδες. (Μία αστρονομική μονάδα ισούται με την μέση τιμή της απόστασης Ήλιου-Γης, δηλαδή περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Ανακαλύφθηκε στην αρχή του έτους (03/01/2021), αυτές τις μέρες περνάει από τη γειτονιά της…
Δείτε περισσότερα -
Πώς, πού και πότε να δείτε τους Διδυμίδες, μια ξεχωριστή βροχή διαττόντων!
Η βροχή μετεώρων «Διδυμίδες» ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου, θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου και αναμένεται να κορυφωθεί στις 14 του μήνα. Κατά την κορύφωση του φαινομένου, θα μπορούν σε εξαιρετικά σκοτεινό ουρανό να παρατηρηθούν έως και 100-120 μετέωρα ανά ώρα. Σε λιγότερο σκοτεινό ουρανό, επηρεασμένο από φωτεινές πηγές, θα μπορεί κανείς να εντοπίσει έως 50 μετέωρα την ώρα. Η Σελήνη την συγκεκριμένη ημερομηνία θα είναι σε αύξουσα φάση, οδεύοντας προς Πανσέληνο στις 18/12 και θα δύσει γύρω στις 03:00. Το φως της δεν ευνοεί τον εντοπισμό μετεώρων, συνεπώς, αναζητήστε τα φωτεινά αυτά ίχνη μερικές ώρες πριν την ανατολή και μετά τις 03:00, όταν το ακτινοβόλο σημείο θα βρίσκεται ακόμα ψηλά στον ουρανό και η Σελήνη θα έχει δύσει. Πώς…
Δείτε περισσότερα -
14η Διεθνής Ολυμπιάδα Αστρονομίας – Η ελληνική ομάδα κατέκτησε χάλκινο μετάλλιο
Την Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2021, ανήμερα της μεγάλης γιορτής της Παναγίας, ολοκληρώθηκε η 14η Διεθνής Ολυμπιάδα Αστρονομίας – Αστροφυσικής, που ξεκίνησε στις 14/11/2021. Η φετινή Ολυμπιάδα φιλοξενήθηκε μεν στην πόλη Μπογκοτά της Κολομβίας, αλλά δυστυχώς λόγω της πανδημίας οι εθνικές αποστολές όλων των χωρών έμειναν στις πατρίδες τους και έλαβαν μέρος διαδικτυακά, με πολύ δύσκολες συνθήκες συνεννόησης, επικοινωνίας και διαφοράς ώρας! Παρ’ όλα αυτά, στη φετινή διοργάνωση η ελληνική ομάδα κατέκτησε ένα χάλκινο μετάλλιο με τον μαθητή Παναγιώτη Λιάμπα (Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη Θεσσαλονίκης) και δύο Εύφημες Μνείες με τους μαθητές Κωνσταντίνο Μαλιάρη (1ο ΓΕΛ Ναυπάκτου) και Αθανάσιο Φειδάκη (2ο ΓΕΛ Αιγίου Αχαΐας). Στην Ελληνική Ολυμπιακή Ομάδα συμμετείχαν ακόμη η Βασιλική Νείλα (3ου ΓΕΛ Ηλιούπολης Αττικής) και ο Ανδρέας Σκούπας (Μουσικό Σχολείο…
Δείτε περισσότερα -
Έκλειψη Σελήνης: Γράφει ιστορία ως η μεγαλύτερη των τελευταίων 580 ετών
Το βράδυ της Παρασκευής είναι πολύ… ιδιαίτερο για αστρονόμους και όσους αγαπούν να παρατηρούν τον ουρανό αφού έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν τη μεγαλύτερης διάρκειας έκλειψη Σελήνης των τελευταίων 580 ετών. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι… άτυχες αφού το φαινόμενο αυτό δε θα είναι ορατό για εμάς. Αυτή είναι η δεύτερη σεληνιακή έκλειψη του έτους και, όπως αναφέρει το «Business Insider», θα είναι ανάλογη με αυτήν της 26ης Μαΐου του 2021. Η σεληνιακή έκλειψη της 19ης Νοεμβρίου θα είναι η μεγαλύτερη μερική έκλειψη Σελήνης των τελευταίων 580 ετών και επίσης η μεγαλύτερη που θα σημειωθεί εντός διαστήματος 1.000 ετών, αφού η επόμενη σεληνιακή έκλειψη τόσο μεγάλης διάρκειας είναι πιθανή στις 8 Φεβρουαρίου 2669. Την τελευταία φορά που συνέβη μία…
Δείτε περισσότερα -
Ο Γαλαξίας σε μια Πισίνα Άμμου
Μια πισίνα άμμου είναι μια μικρογραφία του σύμπαντος για ένα παιδί, ένας κόσμος από κοιλάδες, κάστρα, κρυψώνες κι εξόδους διαφυγής. Σε ένα άλλο επίπεδο, μια πισίνα άμμου εξυπηρετεί ως μοντέλο του σύμπαντος. Υπάρχουν τόσοι περίπου κόκκοι άμμου σε μια τυπική πισίνα όσοι αστέρες στον Γαλαξία μας. Όταν τους εξετάζουμε με το μικροσκόπιο, όλοι οι κόκκοι άμμου φαίνονται να έχουν κατά βάση την ίδια πυριτική σύσταση, ωστόσο διαφέρουν στη λεπτομέρεια ο ένας από τον άλλον. Έτσι είναι και με τα αστέρια. Είναι όλα κοσμικοί θερμοπυρηνικοί κλίβανοι, αλλά διαφέρουν σε μέγεθος, θερμοκρασία και λαμπρότητα. Ο Ήλιος μας είναι ένα από αυτά. Ακριβώς όπως οι κόκκοι της άμμου συμπλέκονται στο μάτι σε μια λεία επιφάνεια, έτσι και τα αστέρια συγχωνεύονται σε ένα φωτεινό…
Δείτε περισσότερα -
Κοσμική σύγκρουση απογύμνωσε άτυχο πλανήτη από την ατμόσφαιρά του
Ο νεογέννητος πλανήτης, ή πρωτοπλανήτης, είχε αποκτήσει περίπου το μέγεθος της Γης όταν χτυπήθηκε με ταχύτητα 10 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Νεογέννητος πλανήτης που γυροφέρνει ένα άστρο σε απόσταση 95 ετών από τη Γη κακοποιήθηκε βάναυσα σε κοσμικό τροχαίο. Μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature από ερευνητές του MIT αποκαλύπτει ότι η ατμόσφαιρα του θύματος εκτινάχθηκε στο Διάστημα και σχημάτισε έναν δίσκο αερίου γύρω από το μητρικό άστρο. Ο νεογέννητος πλανήτης, ή πρωτοπλανήτης, είχε αποκτήσει περίπου το μέγεθος της Γης όταν χτυπήθηκε από έναν δεύτερο, μικρότερο πρωτοπλανήτη με ταχύτητα 10 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Η μελέτη, λένε οι ερευνητές, δεν αποκλείεται να προσφέρει νέα στοιχεία για την εξέλιξη του δικού μας Ηλιακού Συστήματος, το οποίο μαστιζόταν κι αυτό από συχνές συγκρούσεις λίγο μετά…
Δείτε περισσότερα -
Το Καλύτερο Θέαμα σε Σκοτεινό Ουρανό: ο Γαλαξίας
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ ΣΤΟ ΓΑΛΑΞΙΑ Ο Γαλαξίας φαίνεται σαν αραχνοΰφαντη, νεφώδης ζώνη φωτός κεντημένη με λαμπρά ακτινοβόλα νέφη αστέρων και διχοτομημένη από σκοτεινές λωρίδες μεσοαστρικής σκόνης. Στρέψτε οποιοδήποτε οπτικό βοήθημα προς αυτή τη γαλακτώδη ζώνη, και θα τη δείτε, όπως για πρώτη φορά ο Γαλιλαίος το 1609, να αναλύεται σε χιλιάδες αστέρια που είναι τόσο αμυδρά και τόσο μακρινά, ώστε με γυμνό μάτι δεν διακρίνονται ως μεμονωμένα αστέρια. Όταν κοιτάζετε αυτή τη ζώνη, βλέπετε έναν γιγάντιο γαλαξία – τον δικό μας – σε πλάγια όψη. Όλα τα αστέρια που βλέπετε τη νύχτα με γυμνό μάτι ανήκουν στον Γαλαξία μας και βρίσκονται σχετικά κοντά σε μας, εντός ακτίνας λίγων χιλιάδων ετών φωτός από τον Ήλιο. Αλλά ολόκληρος ο σπειροειδής Γαλαξίας μας…
Δείτε περισσότερα -
Εντυπωσιακό βίντεο από την πτώση μετεώρου στον ουρανό της Αττικής
Tην πτώση ενός λαμπρού μετεώρου κατέγραψαν οι κάμερες του Meteology LiveCams Application στην Ερεσσό Λέσβου αργά τη νύχτα της Τρίτης. To εντυπωσιακό φαινόμενο έγινε ορατό από διάφορες περιοχές της νότιας και κεντρικής Ελλάδας. Μετέωρο ονομάζεται στην αστρονομία κάθε φωτεινό φαινόμενο που εμφανίζεται μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης, ως αποτέλεσμα της εισόδου σε αυτή κάποιου μετεωροειδούς, δηλαδή κάποιου βραχώδους σώματος που μπορεί να έχει μέγεθος από λίγα χιλιοστά έως αρκετά μέτρα. Η κίνηση του μετεωροειδούς με μεγάλη ταχύτητα και η τριβή της επιφάνειάς του με τα μόρια της ατμόσφαιρας έχει ως αποτέλεσμα τον έντονο ιονισμό των μορίων του αέρα και, συνήθως, τη συνεπακόλουθη εκπομπή φωτεινής ακτινοβολίας. Οταν το μετεωροειδές δεν εξαερωθεί πλήρως στην ατμόσφαιρα ή δεν εκραγεί, φτάνει στο έδαφος και…
Δείτε περισσότερα -
Η διαστημική Κλεοπάτρα φωτογραφίζεται και αποκαλύπτει νέα δεδομένα
Εκτός από τους πλανήτες, στο Ηλιακό Σύστημα ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και μια άλλη κατηγορία σωμάτων, οι αστεροειδείς ή αλλιώς ελάσσονες πλανήτες. Πρόκειται για στερεά ουράνια αντικείμενα με διαστάσεις από δεκάδες μέτρα μέχρι εκατοντάδες χιλιόμετρα. Οι αστεροειδείς εντοπίζονται σε δύο περιοχές. Η πρώτη είναι μια δακτυλιοειδής ζώνη μεταξύ της τροχιάς του Άρη και του Δία και ονομάζεται κύρια ζώνη των αστεροειδών. Η δεύτερη περιοχή ονομάζεται ζώνη του Kuiper και εντοπίζεται πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Μέχρι σήμερα, γνωρίζουμε την ύπαρξη 1.116.816 τέτοιων αντικειμένων [Πηγή: https://minorplanetcenter.net/]. Σε ένα από τα αντικείμενα αυτά αναφέρεται πρόσφατη δημοσίευση ομάδας ερευνητών του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) της Χιλής. Ο λόγος για τον αστεροειδή Κλεοπάτρα, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1880 και έλαβε το όνομά του προς…
Δείτε περισσότερα -
“Το Ατύχημα” είναι ένα άστρο που αψηφά όλα όσα ήξεραν οι αστρονόμοι
Οι επιστήμονες έχουν κατηγοριοποιήσει πολλών ειδών άστρα στο σύμπαν, βάσει της θερμοκρασίας, του μεγέθους και της φωτεινότητάς τους. Ωστόσο μία πρόσφατη ανακάλυψη αποδεικνύει πως δεν τα γνωρίζουμε όλα. Το άστρο WISE 1534-1043, το οποίο έχει το ψευδώνυμο “Το Ατύχημα”, είναι ένας φαιός νάνος ο οποίος δε μοιάζει σε τίποτα με αυτά που ξέραμε έως τώρα. Οι φαιοί ή καφέ νάνοι αποκαλούνται συχνά και αποτυχημένα άστρα. Η κλίμακα μεγέθους τους κυμαίνεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους πλανήτες και στα μικρότερα άστρα. Οι καφέ νάνοι είναι πρακτικά αυτό που συμβαίνει στα άστρα όταν η διαδικασία σχηματισμού τελειώνει πριν αποκτηθεί αρκετή μάζα για να ενεργοποιήσει την πυρηνική σύντηξη του υδρογόνου στον πυρήνα. Σε αντίθεση με τους πλανήτες όμως, είναι αρκετά μεγάλοι για να συντήξουν δευτέριο,…
Δείτε περισσότερα -
Το Σύνδρομο του Κρόνου: Ένα στα τρία άστρα σαν τον Ήλιο καταπίνει τα παιδιά του
Ο κανιβαλισμός παιδιών φαίνεται ότι είναι σύνηθες φαινόμενο εκεί έξω: ένα στα τρία άστρα σαν τον Ήλιο έχει καταβροχθίσει τουλάχιστον έναν από τους πλανήτες του, αποκαλύπτει μελέτη που εντόπισε τα εξαερωμένα ίχνη των θυμάτων. Η απορρόφηση πλανητών από τα μητρικά τους άστρα ήταν γνωστό φαινόμενο, το οποίο παραπέμπει στον μύθο του Κρόνου που έφαγε τα παιδιά του για να μην του πάρουν την εξουσία. Η νέα μελέτη δείχνει τώρα ότι η κοσμική παιδοκτονία είναι πιο διαδεδομένη από ό,τι πιστεύαμε. Η διεθνής ερευνητική ομάδα που υπογράφει τη μελέτη στο Nature Astronomy μπόρεσε να ξεχωρίσει τα άστρα-κανίβαλους από τη χημική σύστασή τους. Τα άστρα αποτελούνται κυρίως από υδρογόνο και άλλα ελαφρά στοιχεία, ενώ οι πλανήτες περιέχουν σημαντικές ποσότητες βαρέων στοιχείων όπως ο…
Δείτε περισσότερα -
Υπάρχει νερό στη Δήμητρα αλλά είναι παγωμένο
Στην κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος που εκτείνεται ανάμεσα στο Δία και τον Άρη βρίσκεται ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο περίπου χίλια χλμ. και χαρακτηριστικά (μάζα, βαρύτητα, τροχιά) που τον κατατάσσουν στους αποκαλούμενους πλανήτες νάνους. Ανακαλύφθηκε στην αυγή του 19ου αιώνα από τον Τζουζέπε Πιάτσι, ιδρυτή του Αστεροσκοπείου στο Παλέρμο της Ιταλίας, που αρχικά δεν αντιλήφθηκε τι ήταν αυτό που είχε εντοπίσει. Αυτό το διαστημικό σώμα ονομάστηκε Ceres, που είναι το ρωμαϊκό όνομα της θέας Δήμητρας. Νέα μελέτη κάνει λόγο για παρουσία νερού σε παγωμένη μορφή σε αυτόν τον πλανήτη νάνο. Τo σκάφος της αποστολής Dawn της NASA συνέλεξε πλήθος δεδομένων από τη Δήμητρα. Η επιστημονική ομάδα της αποστολής είχε ανακοινώσει ότι η ανάλυση των δεδομένων έδειχνε ότι…
Δείτε περισσότερα